Recep Tayyip Erdoğan’ı beş yıl daha Cumhurbaşkanı olarak belirleyen seçim sonuçları için İngiliz Guardian gazetesi, “Batı, Erdoğan Türkiye’deki 20 yıllık iktidarını uzatırken dehşet ile umut ortasında kaldı” başlıklı bir yazıya yer verdi.
Gazetenin diplomasi editörü Patrick Wintour, Batı ülkelerinin başşehirlerinin, Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası boyunca sessiz kaldığını, lisana getirmeden Erdoğan’ın 20 yıllık iktidarının sürpriz bir biçimde sona ermesini umduğunu, lakin kendisine bir devir daha vazife verildiğini ve Batı’nın endişe ile umut ortasında kaldığını lisana getirdi.
İngiliz Sky News kanalı, dünya başkanlarının Erdoğan’a tebriklerine yer verdiği, sonucu açıkladığı haberinde, Türkiye tarihinde birinci kere cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci çeşitte sonuçlandığını yazdı.
Financial Times gazetesi Erdoğan’ın zaferini manşetine taşıdı.
İkinci cinse kalan adayların izlediği siyasetleri anımsatan gazete, ülkenin ekonomik gidişata ait problemlerle yüzleşeceğini yazdı.
Daily Telegraph gazetesi de birinci sayfasında, “Erdoğan üçüncü defa kazandı” başlığını attı ve kutlamalara katılan AKP seçmenlerine ilişkin bir fotoğrafa yer verdi.
ALMAN BASINI
Almanya’nın kamu yayıncısı Deutsche Welle, seçim sonucunu “Türkiye seçimleri: Tarihi ikinci cinsten sonra Erdoğan galip geldi” başlığıyla verdi.
Haberde Erdoğan’ın Beştepe’deki konuşmasında alıntılar yer aldı. Erdoğan’ın cumhuriyetin kurulmasından bu yana Türkiye’nin en uzun mühlet vazife yapan önderi olduğu vurgulandı.
Diğer Alman kamu yayıncılarından ARD, halkın Erdoğan’ı seçtiğini yazdı, Avrupa ve dünya önderlerinin tebriklerine yer verdi. Haberde Kılıçdaroğlu’nun seçimlerin yıllar içinde yapılan en adaletsiz seçim olduğu biçimindeki açıklaması yer aldı.
Erdoğan’ın seçimi ikinci çeşitte kazandığı, 20 yıldır tepede olduğunun tabir edildiği öteki bir Alman kamu yayıncısı ZDF’in haberinde de Kılıçdaroğlu’nun bu kelamlarına yer verildi. Almanya’daki Türk seçmenlerinin büyük çoğunluğunun Erdoğan’a oy verdiği belirtildi.
Alman Bild gazetesi, Erdoğan’ın seçim zaferini kutlarken yanında eski Alman ulusal futbolcu Mesut Özil’in de bulunduğuna dikkat çekti. “Erdoğan seçim zaferini Özil’le kutladı” formunda başlık attı.
FRANSIZ VE İTALYAN BASINI
Erdoğan’ın seçimleri kazanması Fransız ve İtalyan basınlarında da büyük ilgi gördü.
Fransız Liberation ve Le Monde gazeteleri ile RFI radyosu, ne ekonomik krizin ne 6 Şubat sarsıntılarının Erdoğan’ı kazanmaktan alı koymadığı vurgusu yaptı.
France 24, Erdoğan’ın İstanbul’da yaptığı konuşmadan ve Kılıçdaroğlu’nun seçim sonrası açıklamalarından alıntılar yaptığı haberinde dünya önderlerinin tebriklerine de yer verdi.
İtalyan kamu yayıncısı Rai da seçim sonuçlarına ve dünya önderlerinin tebriklerine yer verdi. Erdoğan’ın 2028’e kadar yönetici olacağına dikkat çekildi. Kılıçdaroğlu’nun, “adaletsiz seçim” vurgusu ve konuşmasından notlar ayrıyeten haberleştirildi.
La Republica ise seçim sonuçlarını açıkladığı habere, “Erdoğan tekrar kazandı: ‘Türkiye’nin yüzyılı’; Ve LGBT haklarına saldırıyor” başlığı attı.
İsveç ulusal kanalı SVT’de seçim sonuçları ve kutlamalara yer verildi. Kanalın Türkiye muhabiri Tomas Thoren, ekonomiyi güç bir sürecin beklediğini düşündüğünü söyledi, Erdoğan’ın güçlü liderliği, ülkenin muhafazakar ve dini kıymetlerini müdafaa argümanının ekonomik krize üstün geldiğini vurguladı.
RUS BASINI
Rus kamu haber ajansı TASS, oyların yüzde 99’undan fazlası açıldıktan sonra Erdoğan’ın yüzde 51,9 oy alarak kazandığını başlığa taşıdığı haberinde, muhalefet adayı Kılıçdaroğlu’nun ülkenin kuzeybatısında, İstanbul, İzmir dahil batı kıyılarında ve Antalya dahil güneybatı vilayetlerinde desteklendiğini; Kürtlerin ağır olduğu güneydoğu vilayetlerinde ise yüksek oy almakla birlikte buradaki dayanağın 14 Mayıs’taki birinci cins oylamaya kıyasla azaldığını vurguladı.
Rusya’da Kremlin yanlısı Izvestia gazetesi, “Erdoğan üçüncü kere Türkiye cumhurbaşkanı olarak kalacak” başlığı attı.
Erdoğan’ın seçimi kazanmasının siyasi olarak ne üzere değişimleri beraberinde getireceği konusuna değinilen, uzmanlarla konuşularak hazırlanmış bir haberde; Cumhurbaşkanı’nın 6 Şubat sarsıntılarından sonraki onarım, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krizin çözülmesi üzere mevzulara yöneleceğinin varsayım edildiği yazıldı.
Nezavisimaya gazetesi de gün uzunluğu seçimlere ve seçimin akabinde da Erdoğan’ın konuşmasına yer verdi.
ARAP BASINI
Katar merkezli Al Jazeera’nın internet sitesinde Andrew Wilks imzalı haberde, “İki aylık seçim devri, yakın tarihin en sert kampanyalarından birine sahne oldu” denildi:
“Erdoğan tekraren – ana Kürt yanlısı partinin sunduğu takviye nedeniyle – rakibinin ‘teröristler’ tarafından desteklendiğini söz ederken, Kılıçdaroğlu Erdoğan’a ‘korkak’ diyerek kampanyayı bitirdi.”
Haberde, “Muhalefetin bilhassa Suriyelileri ve başka mültecileri ülkeyi terk etmeye zorlama kelamı vermesiyle, kampanya giderek daha milliyetçi bir tona büründü” sözleri yer aldı.
KAYNAK,AL WATAN
Suudi Arabistan merkezli Al Watan gazetesinde Abdul Wahab Badrakhan yazısında ülkedeki kutuplaşmaya değindi, seçimi kazanan başkanın toplumu birleştirme misyonu olduğunu belirtti.
“Seçim kampanyalarına yansıyan genel tablo, bölünmenin kökenine inmese de, kimlik tartışması artık gizlenmiyor. Atatürk Cumhuriyeti’nin ve çağdaş devletin inşasında belirleyici olan laikliğinin 100. yıl dönümünde, siyaseten İslamcı art planıyla Erdoğancılık, devletin sivil ve toplumsal ahengini riske atarak, cumhuriyetini kurduğunu öne sürüyor ve onu pekiştirmeyi amaçlıyor.”
Kürt sorununun Türkiye’de hükümetin karşılaşacağı en büyük sorun olabileceğini belirten muharrir, “Kürt sıkıntısının çözülememesi, Türkiye’nin varoluş ve güvenlik tasalarını devam ettirmekle kalmayacak, demokrasisini de kuşku ve sınama içinde tutacaktır” diyor ve yazısını şöyle sonlandırıyor:
“Eğer demokrasi bu probleme içeriden bir tahlil getirmezse ve askeri harekâtlar buna kanlı bir son vermezse, o vakit bölgesel çatışmada bir kart olarak kalacaktır.”
İSRAİL MEDYASI
İsrail merkezli Haaretz gazetesinde Louis Fisherman imzalı fikir yazısında, Türkiye’deki seçmenlerin neredeyse yarısının Erdoğan’ın “liberal olmayan tavırlarına şiddetle karşı çıktığına” dikkat çekildi.
“Kılıçdaroğlu, pek çok kişinin imkansız olduğuna inandığı şeyi yapmayı başardı” diyen Fisherman yazıyı şöyle sürdürdü:
“Solcu HDP’yi destekleyen karışık bir Kürt seçmen grubunu Meral Akşener’in UYGUN Parti’sini destekleyen katı milliyetçilerle bir ortaya getirdi. Altılı Masa siyasetiyle küçük bir İslamcı partiyi kendi Kemalist CHP’sine bağlayarak bünyesine kattı. Türk siyasetinde ileriye hakikat atılmış yavuz bir adımdı lakin artık gördüğümüz üzere, mutlaka yetersizdi.”
“Ekonomideki felaketin, beyin göçünün ve sivil toplum üzerindeki baskının” devam edeceğini söyleyen Fisherman, “Bu seçimler, genç jenerasyonun fikirlerini açıkça lisana getirebildikleri ve isteklerini özgürce tabir edebildikleri yeni bir Türkiye hayal edebileceği seçkin bir alandı. Bu jenerasyon gitmiyor ve değişim gelecek. Yalnızca daha vakti var” tabirlerine yer verdi.
KAYNAK,HAARETZ
İsrail merkezli Jerusalem Post gazetesi internet sitesinde “İsrail Erdoğan’a hürmet ve kuşku duymalı” başlıklı bir editoryal yazıya yer verdi.
Erdoğan’ın vazifede kaldığı müddet, “bir başkanın bir demokrasiye hükmetmesi için harika uzun bir süre” olarak tanımlanan yazıda, “Dünya Erdoğan’dan ne bekleyebileceğini bilmeli. Ancak bilmiyor, zira Erdoğan’ın ne yapacağı değişkenlik gösteriyor” denildi.
Erdoğan’ın “değişken” tabiatının, İsrail ile olan ilgilerinde kendisini açıkça gösterdiği kaydedilen yazıda, “görev mühletinin birinci günlerinde İsrail’e karşı soğuk ancak alenen düşmanca olmayan” bir halden, iktidarda geçirdiği mühlet ilerledikçe “düşmanca ve hatta antisemitik bir duruma, bugün ise daha pragmatik bir yaklaşıma” kaydığı kaydedildi.
Erdoğan’ın İsrail’e yaklaşmasının nedenleri, berbata giden ekonomiyi düzeltme, bölgedeki yalnızlığından kurtulma ve Biden idaresiyle münasebetleri yumuşatma olarak sıralandı.
HOLLANDA VE BELÇİKA MEDYASI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın galibiyetiyle sonuçlanan cumhurbaşkanlığı ikinci tipi sonuçları, Hollanda ve Belçika medyasında geniş yer buldu.
Gazete, televizyon ve internet siteleri, sonuçları birinci haber olarak duyurdu.
Seçime ait gelişmeleri gün uzunluğu Türkiye’deki muhabirleri aracılığıyla aktaran Hollandalı kamu yayıncısı NOS sonuçları, “YSK, Erdoğan’ın seçimleri kazandığını doğruladı” başlığıyla duyurdu.
NOS’un haberinde, “Başlangıçta, muhalefetin yıllardır birinci defa Erdoğan’ı yenme talihinin yüksek olması bekleniyordu. Son anketlerde Kılıçdaroğlu öndeydi. Fakat Erdoğan birinci cinsten sonra esasen favoriydi” dendi.
Haberde, “birkaç ay evvel patlak veren enflasyon ve sarsıntı felaketi üzere ülkedeki büyük meselelere karşın Erdoğan’ın, halkın büyük bir bölümü nezdindeki popülaritesini müdafaayı başardığı” vurgulandı.
RTL Haber kanalı da, “Erdoğan Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı, rakibi yenilgiyi kabul etti” başlığını kullandı.
Türkiye’deki muhalefetin bu sefer birleşip tek bir adayla seçime gittiğine vurgu yapan RTL, bu nedenle Erdoğan’ın birinci kere ikinci cinse kaldığını belirtti.
KAYNAK,NOS
‘SON YILLARIN EN ADALETSİZ SEÇİMİ’
Hollanda kanalı, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, “son yılların en adaletsiz seçimden kelam ettiğine” yer verdi.
RTL Haber, “Türkiye seçimleri ne kadar adil?” başlıklı bir belge yayımladı.
Haberde, “TRT, Erdoğan’a 32 saat, Kılıçdaroğlu’na 32 dakika ayırdı” tabirine yer verildi.
Hollanda’nın önde gelen gazetelerinden De Telegraaf, “Gergin geçen seçim kampanyasının akabinde Erdoğan bir defa daha Türkiye Cumhurbaşkanı oldu” manşetini attı.
De Volkskrant gazetesi, “Erdoğan yine Cumhurbaşkanı seçildi” başlıklı manşet haberinde, “Kılıçdaroğlu, son yılların en adaletsiz seçimini kaybettiğini itiraf etti, taraftarlarını demokrasi gayretini sürdürmeye çağırdı” dendi.
Ülkenin tesirli gazetelerinden NRC de, “Erdoğan yine seçildi” başlıklı haberinde, “Bu zaferle Erdoğan, 20 yıllık saltanatını 5 yıl daha uzattı” yorumuna yer verdi.
Kılıçdaroğlu’nun açıklaştırarak da yer ayıran gazete, Katar Buyruğu Pir Tamim bin Hamad Al Sani’nin, daha kesin sonuçlar açıklanmadan Erdoğan’ı kutladığını aktardı.
‘PUTİN, ZELENSKİY VE TALİBAN TEBRİK ETTİ’
AD gazetesi, sonuçları, “Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı, Putin ve Zelenskiy tebrik etti” başlığıyla duyurdu.
Gazete, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula üzere başkanların yanı sıra, Afganistan’daki Taliban başkanı Muhammed Hasan Akhund’ub Erdoğan’ı tebrik ettiğini ve “Türkiye ile dostça alakaları sürdürmeyi umduğunu” söylediğini yazdı.
Belçika’da Flamanca yayın yapan kamu yayıncısı VRT, “Erdoğan Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı. Rakibi Kılıçdaroğlu güç bir gelecek öngörüyor” manşetini kullandı.
‘MUTLAK HÜKÜMDARA DÖNÜŞÜYOR’
VRT’nin bir öteki haberinde de, cumhurbaşkanlığı seçimlerini etkileyen, “montaj imgeler, yapay zeka ve seks kasetleri” üzere bilgi kirliliği yaratan etkenlere detaylı yer verdi.
VRT, sonuçların akabinde, “Uluslararası çapta övülen reformcu mutlak hükümdara dönüşüyor: Recep Tayyip Erdoğan 20 yılda tüm gücü ele geçirdi” başlığıyla bir portre yayınladı.
Haberde, “Türkiye şimdi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a veda etmiyor. 20 yıldır iktidarda. O 20 yılda Erdoğan, milletlerarası üne sahip bir reformcudan gerçek bir otokrat haline geldi. 2016’daki başarısız darbeden sonra neredeyse tüm gücü kendisine aldı” görüşüne yer verildi.
Erdoğan’ın, “Türkiye’nin laik karakterine çok kere meydan okuduğunu” belirten VRT’ye nazaran, Cumhurbaşkanı’nın otoriter idare üslubu giderek daha besbelli hale geldi.
Haberde, şunlara yer verildi:
“Medyayı büyük ölçüde devlet denetimine aldı, gazeteciler mahpusa atıldı ve toplumsal medyaya sıkı kontroller getirdi. Ayrıyeten Kürt azınlığa yönelik baskıyı artırdı.”
‘YENİLMEZ BAŞKAN ERDOĞAN 5 YIL DAHA TÜRKIYE’NİN HAKİMİ’
Fransızca kamu yayıncısı RTFB de, “Yenilmez önder Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tipinde yine seçildi ve 5 yıl daha Türkiye’nin hakimi oldu” tabirine yer verdi.
Televizyon, Kılıçdaroğlu’nun, bu sonuçtan sonra ülkeyi bekleyen zorluklardan ötürü üzgün olduğunu vurguladı.
Flamanca yayımlanan De Standaard gazetesi, “Erdoğan cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı, rakibi ‘adaletsiz seçimlerden’ bahsediyor” başlığını kullandı.
De Morgen gazetesi, “Erdoğan seçim zaferini ilan etti” başlıklı haberinde, seçime ait gelişmeleri ve muhalefetin açıklamalarını aktardı.
Het Nieuwsblad gazetesi de, Erdoğan’ın, “Mezara kadar birlikteyiz” kelamlarını balığa taşıdı.
Fransızca yayımlanan Le Soir gazetesi, “Ebedi kazanan Recep Tayyip Erdoğan” başlığını kullandı.
Gazete, “Milliyetçi dalgada sörf yapan Recep Tayyip Erdoğan, rakiplerinin gibisi görülmemiş birlikteliğine karşın kazandı” yorumuna yer verdi.
Le Soir’in haberinde şöyle dendi:
“Türk muhalefeti için bir mucize olmadı. Erdoğan aksiliğini ardında birleştiren ve Türkiye cumhurbaşkanını ikinci tipe katılmaya zorlayan birinci aday olan Kemal Kılıçdaroğlu, en azından önümüzdeki 5 yıl boyunca on milyonlarca Türk’ün umutlarını gömerek Pazar günü kaybetti.”
La Libre gazetesi de, seçim sonuçlarının “Erdoğan’ı 5 yıl daha Türkiye’nin efendisi yaptığını” vurguladı.
Gazeteye nazaran, “ne seçmenlerin bir kısmının değişim ve açıklık dileği, ne Türkiye’nin altını oyan şiddetli enflasyon ne de özgürlüklere getirilen kısıtlamalar; güvenlik ve istikrar dileğine karşı gelemedi.”
La Libre, Erdoğan ve etrafının, Kılıçdaroğlu liderliğindeki muhalefeti, “Kürt yanlısı HDP başkanlarının verdiği takviye nedeniyle daima olarak “terörist” diye nitelendirdiğini” de vurguladı.
