Kardiyolojisi Uzmanı Doç. Dr. Önder Doksöz, yaz sıcaklarında fizikî aktiviteleri, harcadıkları güç ve terlemeleri artan çocukların tıpkı ölçüde artan sıvı gereksinimine yönelik kıymetli bilgiler verdi. Bilhassa çocuk ve genç erişkinlerde çok sıcaklarda kaybedilen sıvının yerine konması gerektiğini belirten Doç. Dr. Doksöz “Çocuk yaş kümesinde kâfi sıvı ve elektrolit çözeltileri alınmadığında bilhassa antrenman sırasında çok sıcaklara maruz kalınması kardiyovasküler sistemde yüklenmeye neden olarak kalp ve damar sıhhatini olumsuz tesirler. Günlük hayatta besinlerle alınan suyun bir kısmı idrarla, dışkıyla, teneffüs ve deri yoluyla atılsa da en büyük su kaybı, bedenin tamamını kaplayan deri yoluyla (terleme ve buharlaşma) gerçekleşir” diye konuştu.
Yazın terlemeyle artan sıvı kaybı oranının, beden yüküne nazaran cilt alanının daha geniş olması sebebiyle çocuklarda daha değerli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Doksöz, “Ter bezleri; su ile birlikte, mineralleri ve besinle birlikte bedene giren kimi hususları de dışarı atar. Sıcaklık arttığında, metabolizma suratı değişikliği, kalp ve dolanım sistemi değişiklikleri, hormonal değişiklikler ve ter bezlerindeki aktivite değişiklikleri devreye girerek beden ısısının olağan hudutlar içinde tutulmasını sağlar. Bu nedenle yaz mevsiminde, kalp hastalığı olsun olmasın herkesin tedbir alması gerekir.
Kaybolan sıvı ve elektrolit bedene tekrar alınmadığında terleme düzeneği durur ve bu durumda beden sıcaklığı yükselmeye başlar. Bu nedenle elektrolitli sıvı tüketimi ile bedenin sıvı gereksinimi kesinlikle sağlanmalıdır. Daha çok su içmek susuzluğun tetikleyeceği çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, halsizlik, bayılma ve kanda yoğunlaşma üzere dertleri önler” dedi.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Vücuttaki suyun azalmasının damarlardaki sıvı ölçüsünün azalması manasına geldiğine işaret eden Doç. Dr. Doksöz bu durumda beden dokularını ve bilhassa de beyni besleyen kanın organlara daha az gitmesi ve metabolik olayların daha yavaş ve sıkıntı gerçekleşmesine sebep olarak başdönmesi, sersemlik hissi, gözlerde kararma, bayılma hissi ve bayılma üzere belirtilerin ortaya çıktığını anlattı.
Ergenlik öncesi yahut ergenlik devrindeki (10-14 yaş aralığındaki) çocukların tansiyon değişikliklerine karşı daha hassas olduğunun altını çizen Doç. Dr. Doksöz, şunları söyledi: “Vücuttaki su kaybı tansiyonda kıymetli değişikliklere yol açar. Sıvı kaybı ve tansiyon değişikliklerinin en temel belirtileri; susuzluk hissi, hâlsizlik, baş dönmesi, göz kararmaları, bayılma hissi ya da bayılmadır. Bu belirtiler, bilhassa kalp hastası çocuklarda ve bebeklerde daha çarçabuk oluşabilir. Kalbinde delik yahut kapak darlıkları olan çocuklar ise daha çok problem çekerler ve daha evvel aşikâr olmayan morarmalar daha bariz hale gelir. Kanın yoğunlaşması ve akışkanlığının azalması ise kan akım suratının yavaşlamasına ve buna bağlı kalp ve damar içi pıhtılaşmalara yol açabilir. Bu nedenle çocuk, kalp hastası olsun ya da olmasın, sıcak yaz ayları devrinde su ve sıvı kaybı durumlarından kaçınılmalıdır”
“ÇOCUKLARIN SUSAMALARINI BEKLEMEYİN”
Düzenli sportif aktivite yapan çocukların su içmeye ve kâfi sıvı alımına sıcak havalarda bilhassa dikkat etmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Doksöz yeniden uzun mühlet ekran başında hareketsiz kalan çocuklarda da sıvı gereksinimi nedeniyle tıpkı belirtilerin ortaya çıktığını lisana getirdi.
Çocukların susamalarını beklemeden su içmeleri gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Doksöz, “Sıcak günlerde açık havada oyun oynayan çocuklar her yarım saatte bir su tüketmelidir. Çocuklarda önerilen sıvı alım seviyeleri 1-3 yaş için 0,9 litre, 4-8 yaş için 1,2 litre, 9-13 yaş kızlar için 1,6 litre ve erkekler için 1,8 litre, 14-18 yaş kızlar için 1,8 litre ve erkekler için 2,6 litredir” dedi.
Doç. Dr. Doksöz, başta su olmak üzere süt, ayran, cacık, soğuk ayran çorbaları, taze sıkılmış meyve suları, az şekerli limonata ve kompostolar çocukların sıvı gereksinimini karşılayan sağlıklı seçeneklerden olduğunu söyledi.
Sıvı oranı yüksek olan karpuz, kavun, üzüm, şeftali üzere meyvelerin de öğün ortalarında tüketildiğinde bedenin serinlemesine ve sıvı istikrarının desteklenmesine yardımcı olduğunu kelamlarına ekledi.
