İş hayatı, ailede uyuşmazlıklar yahut öbür sorunlara ortaya çıkan kronik gerilim günümüzde birçok insanı esir almış durumda. Gerilim uzun vadede yalnızca psişik sıkıntılarla hastalığa yol açmakla kalmayıp kilo da aldırıyor. Zira kronik gerilim tatlı, cips yahut öbür abur cuburlara iştahımızı açıyor ve bu iştahı denetim etmek güç. Bunun sonucunda ise gerilimli kişi kilo alıyor; bu da hoşnutsuzluğu daha da güçlendiriyor.
Stresli vakitlerde niye daha fazla yediğimizi Sydney’deki Garvan Tıp Araştırmaları Merkezi’nden Kenny Chi Kin Ip ve grubu fare deneyleriyle buldu. Araştırmacılar birinci evvel hayvanların yeme alışkanlıklarının, kronik gerilim altındayken nasıl değiştiğini ve hangi beyin bölgesinin aktifleştiğini incelediler. Farelerde gerilim yaratmak için kafeslerine iki günde bir, bir saatliğine saman yerine soğuk su kondu ve daha sonra olağan yahut yüksek kalorili yem verildi. Bu formda gerilim altındaki farelerin daha çok yüksek kalorili yemden yedikleri ve tıpkı yağlı yemi yemelerine karşın gerilimli farelerin, denetim grubundakilere kıyasla iki misli kilo aldıkları görüldü. İkinci deneyde ise olağan su yerine tatlandırılmış su verildi. Bu durumda da tıpkı sonuç elde edildi. Tüm bunlar gerilimin abur cubur yiyeceklere karşı iştahımızı açtığını gösteriyor.
Anlaşıldığı üzere orta beyindeki lateral habenula bölgesi talamus ve epifiz bezi ortasında dar bir irtibat oluşturur. Lateral habenula bölgesi genelde ödül sisteminin bastırılmasında ve böylelikle hayvanın çok yemesini önlemeden sorumludur. Gerilimli farelerde bu beyin bölgesi etkinleşmiyor ve baskılayıcı sinyal de verilmiyor. Bunun sonucunda ise ödüllendirme sistemi tarafından körüklenen tatlı ve yağlı yeme isteği artıyor. Bu da farelerin yemeye devam etmesine ve düzenleyici tokluk sinyallerine karşılık vermeyi bırakmalarına yol açıyor.
Critical role of lateral habenula circuits in the control of stress- induced palatable food comsuption, Neuron, 8.06.2023.
