Sümer Tilmaç vefatının 8. yılında anılıyor.
SÜMER TİLMAÇ KİMDİR?
Sümer Tilmaç, 15 Temmuz 1948‘de Malatya’da dünyaya geldi. Giritli Hasan Beyefendi ile Türkmenistan göçmeni Rehber Hanım’ın oğlu olan Tilmaç, 1964’te Arena Tiyatrosu’nda oyunculuğa başladı.
İstanbul Belediye Konservatuvarından 1968’de mezun olan sanatçı, Münir Özkul ve Gazanfer Özcan’ın öğrencisi olarak yetişti ve mesleği boyunca Türk tiyatrosu ve sinemasının sevilen isimleriyle birebir sahnede bir ortaya geldi.
Yaptığı bir açıklamada anne ve babasının da tiyatroya çok meraklı olduğunu belirten Tilmaç, “Her yerde kesinlikle bir oyun oynuyorlardı. Annem bana gebeyken ben sahneye çıkmışım. O yüzden sahne hayatım biraz daha fazla.” tabirlerini kullanmıştı.
SÜMER TİLMAÇ’IN SANAT YAŞAMI
Sümer Tilmaç, ömrü boyunca 63 tiyatro oyununda sahne aldı.
Sadık Şendil tarafından yazılan “Yedi Kocalı Hürmüz” yapıtında de rol alan usta oyuncu, yeniden Şendil’in kaleme aldığı “Kanlı Nigar” oyununda ise başrolleri Münir Özkul ve Altan Karındaş ile paylaştı.
Oyunculukta en fazla Münir Özkul ve Gazanfer Özcan’dan etkilendiğini her fırsatta söz eden sanatçı, sinemada birinci olarak 1966’da Tanju Korel ile Sibel Göksel’in başrolü paylaştığı “Eşkıya” sinemasında rol aldı.
Oynadığı sinemalarda birçok sefer makus adam karakterini canlandıran Tilmaç, yaptığı bir açıklamada bu husustaki kanılarını şöyle lisana getirmişti:
“Almanlarla, Fransızlarla, İtalyanlarla, Amerikanlarla sinemalarda oynadım. Fransızların vodvil tiyatrosunun biraz içindeyim. Fransızlar bütün aktörlere ‘komedyen’ der. Bizdeki güldürü anlayışı ise farklıydı. Biraz yamuk olacaktınız, kulağınız öteki bir yerde, gözünüz şaşı olacaktı. Biz bunlara gülerdik, bu türlü algımız vardı. O nedenle o vakitler bana berbat adam rolünü layık gördüler. Neyse ki bu durum yavaş yavaş değişiyor. Makus adam rolleriyle başladım, artık ise bu türlü devam ediyor. Yarın bakarsınız tekrar makûs adam rollerine dönerim. Bu durum, oyuncu olmanın gerektirdiği bir zorunluluktur. Artık makûs adam rollerini oynayanlara bakıyorum ve hiçbirini beğenmiyorum.”
Sanatçı, 1993-1997 ortasında yayımlanan ve büyük beğeniyle izlenen “Süper Baba” dizisinde canlandırdığı rolle de dikkatleri çekti.
“Reis Bey”, “Kuruluş Osmancık”, “Osmanlı Cumhuriyeti”, “Meraklı Köfteci”, “Vatandaş Rıza”, “Ah Hoş İstanbul”, “Gırgıriye”, “Kılıbık”, “Damga”, “Acı Dünyalar”, “Kahpe Bizans”, “Hemşo” ve “Çakallarla Dans” isimli üretimlerde da oynayan sanatçı, 210’dan fazla sinema ve dizide rol aldı.
“Karaoğlan” isimli televizyon dizisinde de oynayan sanatçı, “Son” sinemasındaki rolüyle 2002’de verilen 7. Sadri Alışık Ödülleri’nde “En Âlâ Yardımcı Erkek Oyuncu” mükafatını aldı.
Kendi yazdığı “Ispanaktan Nağmeler” isimli sinema için 2005’te direktör koltuğuna oturan usta oyuncu, sinemanın başrolünü de kendisi üstlendi.
Sümer Tilmaç, 2010’da vizyona giren, Murat Şeker’in direktörlüğünü üstlendiği “Çakallarla Dans”ın akabinde ortalarında “İkizler Firarda”, “Şenlikname: Bir İstanbul Masalı” ve “Pak Panter”in de olduğu sinemalarda rol aldı.
SÜMER TİLMAÇ NEDEN ÖLDÜ?
Katıldığı bir düğünde geçirdiği kalp krizi sonucu 12 Haziran 2015’te hayatını kaybeden sanatçı, vefatından evvel “Polis Akademisi: Alaturka” ile “Zilin Sesi” sinemaları için kamera karşısına geçmişti.
YAŞAMINI, “SÜMERCE” İSİMLİ OYUNUNDA İŞLEDİ
Hayat kıssasını eğlenceli bir lisanla kaleme alan Tilmaç, vefatından kısa bir mühlet evvel, “Sümerce” isimli güldürü oyununu sanatseverlerle buluşturdu. Sahnedeki 50. yılını da “Sümerce” ile kutlayan sanatçı, oyuna ait şu değerlendirmeyi yapmıştı:
“Anılar, yaşanmışlıklar enteresan. Bir şeyler berbatmış üzere yaşanıyor lakin ortadan vakit geçtiğinde mizah oluyor. Bizim de o denli oldu. Bir vakitler meşakkat diye yapılan her şeyi, bugün bakıldığında ortadan geçen vakit içinde çok öteki noktalarda düşünmeye başlıyorsunuz. O da çok hoş oluyor.”
Tilmaç, kendisine daima “Anılarını müellif mısın?” diye sorulduğunu aktararak, “Ben de onlara daima şöyle bir yanıt verdim: Yazmak yerine sahnede bunu anlatmak istiyorum. Yeterli ki de o denli demişim ve o denli yapmışım.” demişti.
Karakter oyuncusu olarak canlandırdığı her rolle akıllarda yer edinen sanatçı, katıldığı bir televizyon programında, oyunculuğun emek işi olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmeyi paylaşmıştı:
“Benim de hoşuma giden, unutamadığım sinemalar hangileri diye sorduklarında, ‘para alamadığım sinemalar.’ diyorum. Bizim mukadderatımızda bu türlü bir şeyler var. Biz bu işten para kazanmaya değil, bu işi yapmaya gelenlerdeniz. Bunu da yüreklilikle söylüyorum. Doğal ki hayatımızı idame ettirmek manasında para kazandığımız işler de oluyor.”
