Erzincan’da Toplum Sıhhati Merkezi işçileri tarafından aralıklı köylerde yaşayan vatandaşlara Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı hakkında eğitim verilerek, bilgilendirmeler yapılıyor.
Sağlık ekipleri “Keneyi hafife almayın önlemi elden bırakmayın” sloganıyla ikazlarda bulunarak şu bilgilere yer verdi:
“Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi, keneler tarafından taşınan Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirüs kümesine ilişkin bir virüsle oluşan ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır hadiselerde kanama üzere bulgular ile seyrederek ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığıdır.
KKKA birinci olarak 12. yüzyılda Tacikistan’da tanımlanmıştır. Hastalık, keneler tarafından insanlara tutunmasını takiben idrarda, tükürükte, rektumda ve abdominal kavitede kan görülmesi ve bedende yaygın kanamalarla tanım edilmiştir. 1944-45 yıllarında Rusya’nın Kırım bölgesindeki Batı Kırım steplerinde çoğunlukla eser toplamaya yardım eden Sovyet askerleri ortasında görülmüştür. Hastalığa Kırım Hemorajik Ateşi ismi verilmiştir. 1956 yılında Zaire’de de ateşli bir hastadan Kongo virüsü tespit edilmiştir. 1969 ise Kongo virüs ve Kırım hemorajik ateşi virüslerinin birebir virüs olduğu belirlenmiş ve Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi olarak hastalık tekrar isimlendirilmiştir.
Hastalık ülkemizde birinci olarak 2002 yılında dikkatleri çekmiş ve 2003 yılında kesin tanısı konmuştur. KKKA hadiseleri, hastalığın esas bulaştırıcısı olan kenelerin etkinleştiği periyottan başlayarak ülkemizde bahar ve yaz aylarında görülmektedir. Hastalık ülkemizde bulaştırıcısı kene cinsinin hayat alanlarıyla uyumlu bir biçimde görülmektedir. Birinci defa Tokat ili ve civarında dikkatleri çeken Kırım Kongo Kanamalı Ateşi olayları çoğunlukla İç Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun kuzeyinde ağırlaşmaktadır.
Kuluçka mühleti kene tutunmasından sonra çoklukla 1-3 gün, en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan, beden sıvısı ve öbür dokularla temas sonrasında 5-6 gün; en fazla ise 13 gün olabilmektedir.
Hastalığın tedavisinin temelini takviye tedavisi seçenekleri oluşturmaktadır. Bu gün için hastalıktan korunmaya yönelik aktifliği kanıtlanmış bir aşı yahut etkene spesifik bir ilaç bulunmamaktadır. Ülkemizde hastalığa karşı aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının denetimine yönelik çalışmalar Bakanlığımız tarafından bir program dâhilinde yürütülmektedir. Şahsî korunma tedbirlerinin alınması hastalığın denetimi için ön planda olduğundan Bakanlığımızca vatandaşlarımızın hastalık ve korunma tedbirleri konusunda bilgilendirilmesi ve toplumda farkındalık oluşturulması çalışmaları ağır bir formda yürütülmektedir.
Ülkemizde KKKA bahar aylarında görülmeye başlamakta olup yaklaşık %4-5 fatalite süratiyle seyretmektedir. Yıllar itibariyle olay görülme durumlarına bakıldığında artış ve azalış eğilimlerinden bahsedilebilmekte olup en yüksek hadise 2009 yılında 1318 olay olarak gerçekleşmiştir. Her ne kadar 2017 yılında 343 KKKA hadisesi tespit edilmiş olsa da ülkemizde hala değerini korumaktadır.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI?
Tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları üzere kene istikametinden riskli alanlara gidilirken, kenelerin bedene girmesini engellemek niyetiyle mümkün olduğu kadar bedeni örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıyeten kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir.
Kene istikametinden riskli alanlardan dönüldüğünde kişi kendisinin ve çocuklarının bedeninde (kulak ardı, koltuk altları, kasıklar ve diz gerisi dâhil) kene olup olmadığını denetim etmeli, kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden çıplak el ile dokunmamak koşuluyla bedene tutunduğu en yakın yerden tutarak uygun bir materyal ile (bez, naylon poşet, eldiven gibi) çıkarmalıdır.
Kişi keneyi kendisi çıkaramadığı durumlarda en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır. Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalacağı unutulmamalıdır.
Hastalık hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanlar sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilirler. Bu sebeple hayvanların kanlarına, beden sıvılarına yahut dokularına çıplak el ile temas edilmemelidir.
Hastalığa yakalanan bireylerin kan, beden sıvıları ve çıkartıları ile hastalık bulaşabildiğinden, hasta ile temas eden şahıslar gerekli korunma tedbirlerini (eldiven, önlük, maske v.b.) almalıdır.
BELİRTİLER NEDİR?
Kene tutunan şahıslar, kendilerini 10 gün mühletle halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma yahut ishal üzere belirtiler istikametinden izlemeli ve bu belirtilerden bir yahut bir kaçının ortaya çıkması halinde derhal en yakın sıhhat kuruluşuna müracaat etmelidirler.
Hastalığa sebep olan mikrobun taşıyıcısı, saklayıcısı ve bulaştırıcısı olan keneler uçmayan, zıplamayan, yerden yürüyerek bedene tırmanan eklem bacaklı hayvanlardır. Bedene tutunan yahut hayvanların üzerinde bulunan keneler muhakkak çıplak el ile öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı üzere hususlar dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak beden içeriğini kan emdiği bireye aktarmasına sebep olacağı için yapılmamalıdır.”
