İnsanlarla akraba olan Homo naledi ve Australopithecus sediba isimli tarih öncesi cinslere ilişkin iki fosil kalıntısı, Virgin Galactic’in uzay gemisi VSS Unity’yle 8 Eylül’de ticari bir uzay uçuşuna çıkarılmıştı.
Arkeolojik kalıntılar “uzaya seyahat eden en eski astronotlar” diye isimlendirildi.
Karbon fiber bir kabinde tutulan fosiller, Spaceport America’dan bir ana gemiyle yaklaşık 13-15 km yüksekliğe çıkarıldıktan sonra VSS Unity buradan ayrılarak yörünge altı uzaya ulaşmak için roket motorunu ateşlemişti.
BAZILARI ELEŞTİRİYOR KİMİLERİ ‘TAKDİR’ OLARAK GÖRÜYOR
Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi’nden Lee Berger şöyle diyor:
Independent Türkçe’de yer alan haberde bu fosillerin uzay seyahati insanlığın, tüm cetlerinin ve tarih öncesi akrabalarımızın katkısını takdir ettiği manasına geliyor.
İki çeşidin arkeolojik keşfinde kıymetli rol oynayan Dr. Berger, “Ateş ve aletler üzere teknolojileri icat etmeselerdi ve çağdaş insan zihninin evrimine katkıları olmasaydı, uzay uçuşu üzere harikulâde teşebbüsler gerçekleşmezdi” diye belirtiyor.
Fosillerden biri, muhtemelen kendi cinsimiz olan Homo’nun ortaya çıkmasını sağlayan cinslerden biri olmaya aday Australopithecus sediba’nın köprücük kemiği, başkasıysa Homo naledi’nin başparmak kemiğiydi.
Her iki fosil de Güney Afrika’nın Johannesburg kentinin çabucak dışındaki Dünya Mirası alanı olan İnsanlığın Beşiği’ndeki arkeolojik bölgede ortaya çıkarılmıştı.
Witwatersrand Üniversitesi Koleksiyon Küratörü Bernhard Zipfel şöyle diyor:
Fosiller yalnızca sembolik ehemmiyetleri nedeniyle değil, tıpkı vakitte bilimsel ve açık kaynaklı uğraşlarımız sayesinde dünya çapında mevcut olan kalıplar, taramalar ve imgelerle, var olan hominin fosilleri içinde en uygun belgelenenler ortasında yer aldıkları için de dikkatle seçildi.
Öte yandan Virgin Galactic misyonundan herkes şad görünmüyor.
Fırlatma için müsaade alınırken, evraklarda fosillerin “insan” kalıntıları olarak değil “paleontolojik” diye sınıflandırıldığı ortaya çıkmıştı.
Sadece bilimsel örnekler değil, tıpkı vakitte insanlığın kolektif cetlerinin kalıntıları olduğu için bu tıp fosilleşmiş kemiklere hürmetle muamele edilmesi ve ele alınması gerektiği, uzmanların toplumsal medyada lisana getirdiği temel meseleydi.
Biyolojik Antropolog Alessio Veneziano, eski ismiyle Twitter olan X’teki bir tweet dizisinde “uçuş için bilimsel münasebetlerin eksikliği” ve “insan cetlerinin kalıntılarına hürmetle yaklaşılmasıyla ilgili etik sorunlar” da dahil, misyonla ilgili 4 ana sorun olduğunu açıkladı.
Dr. Veneziano, Dr. Berger’ın fosillere özel erişim sağlayabilmesi ve buna “çok az araştırmacının sahip olmasıyla” ilgili telaşlarını de lisana getirerek uzay vazifesinin “paleoantropoloji mesleğinin yanlış temsili” olabileceğini de kelamlarına ekledi.
İnsan Evrimi, Adaptasyonu ve Çeşitliliğindeki Gelişmeler (Advances in Human Evolution, Adaptation and Diversity) konferansının X hesabında şöyle belirtildi:
Bu durum, pek çok kişinin düzgün bilimsel araştırmalar için fosil gereçlere ulaşmakta zahmet çektiği bir alanda yetki ve ayrıcalık hakkında çok şey söylüyor.
Birleşik Krallık’taki Southampton Üniversitesi’nden Arkeolog Sonia Zakrzewski de X’te birebir hisleri yineleyerek bu misyonu “21. yüzyıl sömürgeciliği” diye nitelendirdi.
“İzin almaları beni dehşete düşürdü. Bu bilim DEĞİL” diyen Dr. Zakrzewski, Virgin Galactic’in yaptığı fırlatmanın bir “reklam kampanyası” üzere göründüğünü de kelamlarına ekledi.
The Independent, Virgin Galactic ve Dr. Berger’la temasa geçti fakat şimdi cevap alamadı.
