iyzico, ETİD ve Dogma Alares tarafından hazırlanan Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’na nazaran e-ticaret kesiminin büyüklüğü 2022 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik bir ekonomik büyüklüğe ulaştı. Ayrıyeten e-ticaret süreç sayıları 2020 yılındaki bedelinin 2 kat üzerine çıkarak 4.8 milyar adede yükseldi.
Rapora nazaran; ortalama sepet fiyatlarında da 2020’den 2021’e 13 TL, 2021’den 2022’ye 79 TL’lik bir yükseliş görüldü. Raporda, ilerleyen devirde kredi kartı, banka kartı ve kapıda nakit ödeme üzere klâsik ödeme sistemlerine ek olarak, ön ödemeli kartlar, A2A (hesaptan hesaba) ödemeler, dijital cüzdanlar, alışveriş kredileri, kripto paralar ile gerçekleştirilen ödemeler ve artık al sonra öde (BNPL) üzere alternatif ödeme metotlarının de hissesinin artması beklendiği kaydedildi.
iyzico, Dogma Alares ve Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) iş birliğiyle hazırladığı ‘2022 Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’nun sonuçlarını açıkladı. Rapora nazaran Türkiye’deki e-ticaret hacmi ve süreç sayıları her yıl büyümeye devam ediyor. Halihazırda dünyadaki 18’inci büyük e-ticaret pazarına konut sahipliği yapan Türkiye, lokal ölçekte olduğu kadar memleketler arası arenada da etkileyici bir yükseliş trendi içerisinde bulunuyor.
Rapor, pandemi devrinde artan e-ticaretteki büyüme ivmesininkısmen yavaşlatmış olsa da hem Türkiye’de, hem de dünyada gücünü muhafazayı sürdürdüğünü ortaya koydu. Bilhassa pandemi periyodunun tüketicilerde alışveriş alışkanlıklarında kalıcı bir değişiklik yarattığını vurgulayan rapora nazaran; 2022 yılında dünya ölçeğinde 5.7 trilyon ABD doları kıymetinde pazar hissesi elde eden e-ticaret, 100.2 trilyon ABD doları pahasındaki global gayri safi hasılanın yüzde 5,7’sini temsil etti. E-ticaretin küresel perakende satışlar içindeki hissesi ise yüzde 22 oldu.
Rapora nazaran; Türkiye’de sayılara bakıldığında; e-ticaret dalının büyüklüğü, 2022’de Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik ekonomik hacme ulaştı.,Son 5 yılın datalarına bakıldığında ise e-ticaretin GSYİH’den aldığı hisse tertipli bir artış göstererek yüzde 2,8’ e yükseldiği kaydedildi. Bu yükselişin yüzde 1,6’sı 2019 yılından bu yana pandemi tesiriyle kaydedilen büyümeye yönelik olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’deki e-ticaret faaliyetlerinin, toplam perakendeden aldığı yüzde 16,5’lik hisse ile piyasa dinamikleri açısından benzeri ülkelere nazaran daha büyük bir yüke sahip olsa da, raporda bölümde kıymetli bir büyüme potansiyeli olduğu vurgulandı .
Raporda ortaya çıkan sonuçlara nazaran;
• Türkiye’de e-ticarette ortalama sepet fiyatlarında 2020’den 2021’e 13 TL, 2021’den 2022’ye 79 TL’lik bir yükseliş gözlendi. Aydan aya yıllık en büyük hacim artışı Temmuz ve Ağustos aylarında yüzde 200 düzeylerinde gerçekleşti.
En çok alışveriş Black Friday’de. Okula dönüş ile başlayan sonbahar periyodu ve Black Friday, Cyber Monday üzere özel kampanya periyotları, alışverişlerin sonbahar ve yılbaşı ortasındaki vakit diliminde en yüksek düzeyine ulaşmasını sağlıyor. Günlük süreç sayılarının ortalamaya go¨re kıymeti açısından birinci sırada ortalamanın 1,3 katı sürecin gerc¸ekles¸tigˆi ‘Okula Dönüş’ periyodu, çabucak akabinde ise ‘Black Friday haftası’ geliyor.
Rapor, e-ticaret platformlarını kullanan kullanıcı sayısının bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,2 arttığını gösteriyor. Ayrıyeten 2022 prestijiyle bayan ve erkek kullanıcıların oranı sırasıyla yüzde 58 ve yüzde 42 olarak kayıtlara geçerken, bayanların hissesinin 2021’e nazaran yüzde 10 artış kaydettiği görüldü.
• E-ticarette satış hacmi ve süreç sayısı bazında en yüksek Pazar hissesine sahip eser kategorileri 2022 yılında sırasıyla moda ve aksesuar, elektronik ve teknoloji, kozmetik ve ferdî bakım, hizmet, turizm ve seyahat olarak gerçekleşti. Bu beş kesim, satış hacmi bakımından e-ticaret kesimin yüzde 63’ünü ve süreçlerin yüzde 66’sını oluşturdu. En dikkat çeken büyüme kozmetik ve ferdî bakım kategorisinde yaşandı. Global e-ticarette 2022 yılı yapılan süreçlerin üçte ikisi alternatif ödeme yolları ile gerçekleşti. Türkiye’de ise klâsik prosedürler global ortalamanın iki kat üzerinde tercih edildi. Kredi kartı en çok tercih edilen ödeme usulü olurken, banka kartı mikro işletmeler dışındaki tüm işletmelerde en çok tercih edilen ikinci ödeme yolu oldu.
• Satıcıların en ağır bulunduğu üç coğrafik bölge Marmara, İç Anadolu ve Ege olurken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde en çok satıcıyı barındıran vilayetlerin bölgesel hacimden en yüksek hissesi almadığı kaydedildi.
• Ayrıyeten iyzico’nun e-ticaret müşterilerine ödeme güvenliği sunmak ve satış sonrası hizmetlere ulaşmalarında kolaylık sağlayan eseri Muhafazalı Alışveriş ile tamamlanan süreçlerin hissesi 2021’de yüzde 1,5 iken 2022’de yüzde 1,7’ye yükseldi. Bugüne kadar 5 milyondan fazla tüketici tarafından kullanılan iyzico Muhafazalı Alışveriş, bilhassa iyzico ile Öde ve havale/EFT sistemleriyle yapılan alışverişlerde tercih ediliyor.
iyzico CEO’su Orkun Saitoğlu, Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu çıktılarına nazaran Türkiye’deki e-ticaret hacminin üst taraflı bir trend sergilemeye devam ettiğini belirtti. Saitoğlu, Pandeminin sona ermesiyle global ölçekte e-ticaret dalının büyümesinin yavaşladığını lakin dijitalleşmenin hızlanması ve tüketici tecrübelerinin kusursuzlaştırılmasının da tesiriyle internetten alışveriş tüketicilerde kalıcı bir davranış halini aldığının görüldüğünü belirtti. Türkiye’nin ve dünya ticaretinin kıymetli bir hissesini müdafaaya devam ettiğini de vurguladı. Saitoğlu; “Türkiye’deki e-ticaret dalı 2020’den 2021’e gerçekleşen yüzde 69’luk artışı takiben 2021’den 2022’ye yüzde 110’luk bir artışla 801 milyar TL’lik satış hacmine ulaştı. İyzico’nun inançlı ödeme altyapısı sayesinde alışverişin etrafında demokratik bir ekosistem varlığı sağlarken, geliştirdiğimiz “iyzico Muhafazalı Alışveriş” tahlili ile inançlı ödeme altyapısını kullanıcılarla buluşturduğumuzu ve bu sayede bilinirliği az olan markalar için bir itimat simgesi haline geldiğimizi söyleyebilirim. ‘iyzico ile Öde’ seçeneği ile kullanıcılarımıza süratli, kolay ve inançlı bir formda süreç sağlayabilme imkanı sunuyoruz. Rastgele bir bankacılık hizmeti almayan milyonlarca kullanıcıya da online alışveriş imkanı sağlıyoruz. E-ticaret ve ödeme sistemleri alanındaki trendlerin de tesiriyle önümüzdeki yıllarda “iyzico ile Öde” ve öbür alternatif ödeme yollarının kredi ve banka kartı harcamalarından alacağı hisse artacaktır” dedi.
Dogma Alares Kurucu Ortağı Erdal Güner ise şunları söyledi; “Dünya genelinde e-ticaret, perakende bölümüne getirdiği pratiklikle birlikte hizmet dalı için de kıymetli bir alışveriş kanalı haline geldi. Türkiye, dinamik nüfusu ve dijital tahlillere yatkınlığı sayesinde e-ticaret hacimleri ve süreç sayılarının yıldan yıla daima artışına şahit oluyor. Coğrafik pozisyonu prestijiyle global ticaret için bir köprü ve lojistik merkez pozisyonunda bulunan Türkiye, e-ihracat teşvikleriyle bölümdeki satıcıların ve pazaryerlerinin global boyutta rekabete dahil olabilmelerine imkan tanıyor. Yapay zeka, günümüz e-ticaret tecrübesini uygunlaştırmak için aktif bir biçimde kullanılıyor. E-ticarette maliyet ve müddet idaresi daha da fazla ehemmiyet arz ediyor. Yayınladığımız bu rapor, mahallî ve global ölçekte istatistikler ve eğilimlerin ışığında, Türkiye’deki e-ticaret faaliyetinin bugünü ve yarınını anlamak ismine kıymetli bir kaynak oluşturacak.”
Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Lideri Emre Ekmekçi de Türkiye’deki e-ticaret hissesinin genel ihracat içindeki hissesinin yüzde 1’den yüzde 4’lere çıkarılması gerektiğini söyledi. Ekmekçi; “Artık yabancı müşterilere nasıl eser satabileceğimiz, pazar çeşitlendirmesi mevzuları kesimde en çok konuşmamız gereken hususlar olmalıdır” dedi. “E-ticarette faaliyet gösteren işletme sayısında pandemi periyodunda 7 kat artışın yaşandığı belirtilirken, bu yıl prestiji ile e-ticarete giriş yapan KOBİ’lerde yavaşlama olduğuna dikkat çekildi. Bölüme dair açıklanan dayanak kararlarının yeni iş modellerinin önünü açmasını beklediklerini lisana getiren Ekmekçi, kelamlarına şöyle devam etti; “Aynı vakitte bu takviyelerin aracı, toplayıcı, e-ihracatçı modellerini ortaya çıkaracağını öngörüyoruz. Bundan sonra bize düşen, takviyeleri hakikat kullanıp ihracatı artırmak. Dayanaklar kapsamında yararlanıcılar için pazara giriş rapor takviyesi, dijital pazaryeri tanıtım takviyesi, e-ihracat tanıtım dayanağı, sipariş karşılama hizmeti, depo kira dayanağı, yurt dışı pazaryeri entegrasyon takviyesi, çevrim içi mağaza ve gaye ülke e-ticaret paydaşlarından alınan hizmet takviyesi ile pazaryeri komite sarfiyatı dayanağı dal açısından pahalı.”
Foreks
