İşkolu ve işyerlerindeki mahzurlar nedeniyle Türkiye’de emekçiler ortasında sendikalaşma oranı çok yavaş artıyor.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın Temmuz 2023 prestijiyle yayımladığı işkolu datalarına nazaran Ocak 2023’te 16.1 milyon olan personel sayısı 16.4 milyona ulaştı. Sendikalı personel sayısı ise lakin 2.3 milyondan 2.4 milyon bireye yükseldi. Sendikalılık oranı son 10 yılda yüzde 8.88’den lakin yüzde 14.76’ya gelebildi. Sendikalı emekçi oranı Temmuz 2022’de yüzde 14.26, Ocak 2023’te yüzde 14.42 idi. Ayrıyeten yeni datalara nazaran 227 emekçi sendikasından yalnızca 59’u yüzde 1’lik işkolu barajını aşabiliyor.
Sendikalar içerisinde en fazla üyesi bulunan sendika 276 bin 360 personelle Hak-İş’e bağlı Hizmet-İş Sendikası. İkinci sırada 268 bin 385 üyeyle Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası geliyor. Üçüncü sırada 214 bin 438 üyeyle Hak-İş’e bağlı Öz Sağlık-İş Sendikası var. DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası’nın 133 bin 329, Türk-İş’e bağlı Tez Koop-İş Sendikası’nın 128 bin 978 119 bin 117 üyesi bulunuyor. En fazla üyesi bulunan emekçi konfederasyonu Türk-İş oldu. Türk-İş’in 1 milyon 312 bin 986 üyesi var. İkinci sıradaki Hak-İş’in üye sayısı 825 bin 567. Üçüncü sıradaki DİSK’in üye sayısı da 236 bin 487.
KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARI KAPSAMIYOR
Güncel işkolu istatistikleriyle ilgili Cumhuriyet’in sorularını yanıtlayan Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aziz Çelik, kelam konusu dataların kayıt dışı çalıştırılan emekçileri kapsamadığına dikkat çekti.
Böyle çalıştırılan emekçiler de bilgilere eklendiğinde sendikalılık oranının yüzde 12’lere düştüğünü söz eden Çelik, şöyle devam etti: “Ayrıca sendikalaşma oranı da tek başına bir bilgi değildir. Sendikalı olmasına karşın çok sayı da personel de sendikal haklardan yararlanamıyor. Buna görmek için toplu iş mukavelesinden faydalanıp faydalanmadığına da bakmak gerekir. Sendikaya üye olmasına rağmen toplu iş kontratından faydalanamayan birçok personel var. Bunu göz önünde bulundurduğumuzda hakikaten sendikalı diyebileceğimiz personellerin oranı yüzde 8-9 düzeylerine kadar düşüyor.”
