Geçmiş ile gelecek ortasında köprü kurabilecek uzunlukta bir ömre sahip; yaş, gövde çapı, zirve çapı ve uzunluk prestijiyle kendi çeşidinin alışılagelmiş ölçülerinin üzerinde boyutlara ulaşan, yöre tarihi ve kültüründe özel yeri bulunan anıt ağaçlar, Bakanlığa bağlı Tabiat Varlıklarını Muhafaza Genel Müdürlüğü’nce tescillenerek müdafaa altına alınıyor. Tarihi, mistik ve folklorik niteliğe sahip, kültürel miras olarak kabul edilen anıt ağaçlara bu yıl 53 yeni ağaç eklendi. Tescil edilerek müdafaaya alınan 53 yeni ağaç ile Türkiye’nin dört bir yanındaki anıt ağaç sayısı 10 bin 506’ya yükseldi.
“LABORATUVARDA YAŞ TESPİTİ YAPILIYOR”
Tabiat Varlıklarını Muhafaza Genel Müdürlüğü, Doğal Sit Alanları ve Tabiat Varlıkları Daire Lideri Mustafa Uzun, ağacın gövde çapı, uzunluğu ve yaşının tespiti üzere ağacın yapısal özelliklerini ortaya koyabilecek çalışmalar gerçekleştirerek, anıt ağaçları tespit ettiklerini söyledi. Uzun, ağaçların yaşının tespit edilmesine ait, “Anıt ağaç olarak tescil etmek istediğimiz ağacın gövdesinin belirli bir yüksekliğinden, ‘artım kalemi’ ismi verilen bir kesim alıyoruz ve bu kalem üzerinde bulunan ağacın gövdesinin yıllar içerisinde genişlemesiyle ortaya çıkan yaş halkalarının laboratuvar ortamında sayılmasıyla yaklaşık olarak bir yaş tespiti yapıyoruz. Daha sonra ağacın anıt ağaç olarak sınıflandırılması için ortaya koyduğumuz kriterlerle, ağacın bizim saptadığımız boyutsal özelliklerinin mukayeseli olarak incelenmesi sonucunda anıt ağaç tespit ve tescilini gerçekleştirerek 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Muhafaza Kanunu, kapsamında ağacı muhafaza altına alıyoruz” dedi.
Uzun, anıt ağaçların korunması için bakım ve rehabilitasyon çalışmaları yaptıklarını kaydederek, “Bakım ve tamir çalışmalarımızın birinci adımında ağaçların mevcut durum tespitini gerçekleştiriyoruz. Akabinde anıt ağacın sıhhatinin güzelleştirilmesi için gerekli olan uygulamaların tespitini yapıyor ve süreçlere başlıyoruz” diye konuştu.
“ANIT AĞAÇLAR İHTİMAMLA KORUNUYOR”
Koruma çalışmaları kapsamında anıt ağaçların kuru ve hastalıklı kısımları, yük nedeniyle düşme riski bulunan kolları budanıyor. Budama ile ağaçta oluşan kesikler aşı macunu ile kapatılıyor. Ağaçların kovuk ve yara ağızlarında bulunan böcek ve mantar tahribatına maruz kalmış dokular sterilize edilmiş keskin aletler ile temizlenerek ağaçtan uzaklaştırılıyor. İlgili kanunu mucibince, muhafaza altına alınan anıt ağaçların ziyan görmesine taammüden sebebiyet verenler ile müsaade alınmaksızın inşa ve fiziki müdahale yapanlar yahut yaptıranlar, 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezasıyla cezalandırılıyor.
“EN YAŞLIZI 4117 YAŞINDAKİ PORSUK AĞACI”
Bakanlıktan alınan bilgilere nazaran Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde bulunan 4117 yaşındaki porsuk ağacı, en yaşlı anıt ağaç pozisyonunda. Antalya Kumluca’da 2329 yaşındaki sedir ağacı 2, Kahramanmaraş Onikişubat’da 2282 yaşındaki doğu çınarı 3, Hatay Samandağ’da 200 3 yaşındaki doğu çınarı ve Konya Taşkent’deki kokulu ardıç ağacı 4, Manisa Demirci’de 1832 yaşındaki doğu çınarı 5, Antalya Elmalı’da 1703 yaşındaki kokulu ardıç 6, Manisa Kırkağaç’ta 1653 yaşındaki zeytin ağacı 7, Muğla Yatağan’da 1503 yaşındaki zeytin ağacı 8, İstanbul Sarıyer’de 1383 yaşındaki Londra çınarı 9, Hatay’da 1353 yaşındaki zeytin ağacı da 10’uncu en yaşlı anıt ağaçlar.
