Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Yelda Ertürk, güneş ışınlarının, göremediğimiz dalga uzunlukları sebebiyle insan sıhhati için kimi riskler barındırdığına dikkat çekerek, insan gözünün 400-700 nanometre ortası dalga uzunluklarını ayırt etme yeteneğine sahip olduğunu, mor ötesi manasında UV ışınlarının görülemeyeceğini ve dalga uzunluğunun büyüklüğüne nazaran UVA, UVB ve UVC olarak üçe ayrıldığını söz etti.
Bunlardan UVC’nin en tehlikelisi olmasına karşın atmosferde tutulduğu için insanlara ziyan vermediğini, hatta yapay olarak üretilerek mikrop öldürücü işlevi ile yer ve alet sterilizasyonu için kullanıldığını belirten Dr. Ertürk, “UVA ve UVB ise korunmamız gereken güneş ışınlarıdır ve korunma araçları olarak şapka, siperlik ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır” dedi.
Güneş gözlüğü seçerken dikkat edilmesi gerekenlere değinen Dr. Ertürk “Gözümüze gölge yapan tüm camlar bizi UV ışınlarından korumaz. Hatta göz kapağının kısılma ve göz bebeğinin küçülme ile sağlayacağı korunmadan da bizi yoksun bırakarak, büyümüş göz bebeğimizden ışınları alarak göz sıhhatimiz için tehdit oluşturur. Aksesuar için olarak ucuz güneş gözlüğü kullanmak yerine hiç güneş gözlüğü takmamak daha yeterlidir. Bu yüzden güneş gözlüğü tercih ederken, yüzde 100 UVA ve UVB blokajı ve cam kalitesine ihtimam göstermelisiniz” diye konuştu.
“UCUZ GÖZLÜKLER YÜZDE 40 UV BLOKAJI YAPAR”
Gözlüğün UV müdafaa derecesinin, camın yoğunluğu, rengi, markası yahut fiyatı ile tespit edilemeyeceğini vurgulayan Dr. Ertürk, “UV müdafaa derecesini camın hammaddesi ve sahip olduğu UV gayeli kaplama belirler. Bu kaplamaya sahip olmayan gözlükler yüzde 88 oranında, kaplamalı camlara sahip olan gözlükler ise yüzde 100 oranında UV blokajı yapar. Ucuz gözlüklerin camı ise triasetat isminde bir unsurdan yapılır. Bu unsurdan yapılan gözlüklerin UV blokajı ise yüzde 40 civarındadır. Bu müdafaa kâfi değildir” dedi.
Gözlük alındığı vakit kesinlikle kalite dokümanının sorulması gerektiğinin altını çizen Dr. Ertürk bu kalite evrakında de yüzde 99 ve üzerinde UV müdafaası olup olmadığına ya da 400 nanometre altındaki ışınları geçirip geçirmediğine bakılması gerektiğini söyledi.
Cam kalitesini anlamanın bir öteki yolunun ise gözlüğü taktıktan sonra dikey bir çizgiye odaklanmak olduğunu belirten Dr. Ertürk, “Bu bir pencere kenarı da olabilir. Gözlüğü yavaşça üst aşağı, sağa sola hareket ettirdiğimizde bu çizgide oynama oluyorsa ya da kırılmalar kelam konusu ise o gözlük uygun değil demektir. Bu durumda farklı gözlüklerin tercih edilmesi gerekir” dedi.
“KAŞLARIN ÜZERİNE ÇIKAN ÇERÇEVELER SEÇİLMELİ”
Cam rengiyle ultraviyole muhafaza ortasında bir münasebet olmadığını vurgulayan Dr. Ertürk şunları söyledi:
“Her koyu renkli gözlük bizi ziyanlı ışınlardan korumaz. Güneş gözlükleri milletlerarası normlara (EN, ANSI, TSE) uygun olmalıdır. Kolay kırılmayan ve güçlü olmalıdır. Güneş gözlükleri spor yaparken yahut öteki aktivitelerde kırılarak göze ziyan verebilir. Araç kullanırken görüş netliğimizi azaltmayan trafik lambalarını görebileceğimiz özellikte ve yoğunlukta olmalıdır. Çerçevesinin büyüklüğü ve sapların kalınlığı UV’nin göze ulaşmasına mahzur olan dizaynlar tercih edilmeli, kaşların üzerine çıkan, yanaklara değmeyen yanlardan da UV’nin girişine mani olacak kalınlıkta çerçeveler seçilmelidir. Camda polarize filtre olması, camın UV filtre etme özelliği olduğunu göstermez. Polarize filtre yalnızca yüzeyden yansıyan ışınları tutarak görüş netliğini artırır. Bu özellik şoförler ve denizciler için yararlıdır lakin LED ekran kullanan pilotlara tavsiye edilmez. Zira polarize filtreli camlar LED ekranların görülmesine pürüz olur.”
Fazla UV ışınlarına maruz kalan gözlerde, göz etrafındaki ve göz kapaklarındaki deride ayrıyeten göz içi dokularda kanser gelişme riskinin arttığını da söz eden Dr. Ertürk UV ışınlarının; alerjik konjonktivite, halk ortasında kuş kanadı denen pterjiyuma, gözün şeffaf katmanı olan korneada hasara, kataraktın oluşmasına neden olabileceğini söyledi. Ayrıyeten UV ışınlarının, sarı nokta denilen ve görüş sertliğinin en yüksek düzeyde sağlandığı, gözün gerisinde yer alan retina katmanındaki makulada kalıcı ve gözlükle dahi düzelmeyen bozulmaların oluşmasına neden olabileceğini kelamlarına ekledi.
“YAZ AYLARINDA UV IŞINLARININ TESİRİ 3 KAT ARTIYOR”
UVA ve UVB radyasyonunun yaz aylarında başka aylara oranla en az 3 kat daha fazla olduğu için bilhassa plajda, denizde ve rakımı yüksek yerlerde kesinlikle güneş gözlüğü kullanmak gerektiğini vurgulayan Dr. Ertürk yüzey yansıması nedeniyle su sporları ve karda yapılan aktivitelerde de güneş gözlüğü kullanmak gerektiğini lisana getirdi.
Çocukların tıpkı ortamda güneş ışınlarına maruziyetinin bizden fazla olduğunu kaydeden Dr. Ertürk, çocuklarda görülen alerjilerin en büyük sebeplerinden birinin güneş ışınları olduğunu; çocuklarda da gözlük kullanımının çok değerli olduğunu söyledi. Gözlük camlarını temizlerken de dikkatli davranmak gerektiğinden bahseden Dr. Ertürk, “Elinize ne geçerse onunla silmek değil de yumuşak pamuklu bir bez yahut özel optik temizleme eserleri tercih edilmelidir” diye konuştu.
Dr. Ertürk sonuç olarak güneş gözlüklerinin, görüş netliğini artırıp göz yorgunluğuna mani olduğuna ve en kıymetlisi güneşten gelen ziyanlı UV ışınlarından gözlerimizi koruduğuna değindi; bu nedenle yalnızca yazın değil öbür mevsimlerde de, gün ışığı yansımalarının olduğu havalarda güneş gözlüğü takılmasını tavsiye etti.
