26 yaşındaki Ukraynalı bir gazi, Kiev’in kent merkezindeki çağdaş bir ofiste, genç bir bayanla mutfakta tutkulu bir formda öpüştüğü görüntüyü cep telefonundan gururla oynatıyor.
Bu, eski askerlere yaşadıkları fizikî ve zihinsel travmaların akabinde cinsel hayatlarında yardımcı olmaya çalışan “ReSex” isimli bir yardım kuruluşunun reklam görüntüsü.
Geçen sene Mart ayında, Rus güçleri Ukrayna’nın liman kenti Mariupol’ü kuşattı. Bunun akabinde da kentin bir kısmı enkaza döndü. O vakitler bir deniz piyadesi olan Hlib Stryzhko da kenti savunan askerlerden birisiydi.
Yaşanan patlamalarda, bir binanın üçüncü katından yere düştü. Akabinde da bina enkazı altında ezildi.
Leğen kemiği, çenesi ve burnu kırıldı. Önemli biçimde de sarsıntı yaşadı. Patlamanın sıcaklığının askeri gözlüğünü yüzünde erittiğini söylüyor. Daha sonra Rus güçleri tarafından yakalandı ve savaş esiri olarak alındı.
Hlib bir ay sonra özgür bırakıldı. Esir takasının bir modülü olarak Ukrayna topraklarına geri gönderildi. Fakat esareti mühletince pek az tıbbi bakım aldığını söylüyor.
BBC, Hlib ile birinci olarak hür bırakılmasından kısa bir mühlet sonra konuştu. Rehabilitasyon sürecinde de görüşmeyi sürdürdü.
İyileşme sürecindeyken ReSex, Hlib’e ulaştı. “Leğen kemiği sakatlığının akabinde güzelleşmesi vakit alan sıkıntılarım oldu. Ve [cinsellik konusu] pek fazla konuşulmamıştı. Bu yüzden misal durumda olan başka beşerler da bunu yaşasın istemedim” diyor.
Ivona Kostyna, ReSex projesini yürüten Veteran Hub’ın kurucularından biri.
Proje fikrinin, ABD askerlerinin mevzuyla ilgili haberleri okuduktan sonra birinci sefer 2018 yılında geliştiğini söylüyor.
Rus işgalinin akabinde, gereksinimlerin bayan ve erkekler için farklı ayrı ayarlanması için Ukraynalı askerler ve uzmanlarla görüştüler.
Kostyna, halktan ve birtakım gazilerden kimi reaksiyonlar de aldıklarını ve “İnsanlar ölüyor, sizin aklınız fikriniz sekste” kelamını işittiklerini söz ediyor.
Ayrıca gazilerin hepsinin cinsel hayatlarıyla zorluk çektiği yanılgısı da dahil olmak üzere kimi önyargılarla yüzleşmek zorunda kalmışlar.
“Hastanede seks, meskende seks, süreçler öncesinde, süreçler sonrasında seks. Çok güzel cinsel münasebetler yaşanıyordu” diyor Kostyna: “Biz de dedik ki, ‘Vay be, pekala, nasıl yardımcı olabileceğiz?’”
Ancak genel olarak, yansıların son derece olumlu olduğunu söylüyor.
Yardım kuruluşu yaklaşık 6 bin broşür basarak bunları Ukrayna genelindeki tıbbi merkezlere, gazilere ve ailelerine gönderdi ve internet üzerinden de erişilebilir hale getirdi.
ReSex tıpkı vakitte görüntüler ve grafikler hazırladı; bir yardım sınırı ile toplumsal medya kampanyası başlattı. Eğitim mastürbasyondan cinsel oyuncaklara ve hatta temel biyolojiye kadar her şeyi kapsıyor.
Kostyna, “Hepsini kapsamak istiyoruz” diyor ve ayrıyeten bakire olabilecek genç gaziler için de broşürlerde özel bir kısım olduğunu ekliyor.
“Yani yaralarından sonra yaşayacakları cinsellik, onların hayal ettiklerinden hayli farklı bir biçimde birinci cinsel tecrübeleri olacak.”
ReSex’in proje yöneticisi Kateryna Skorokhod, bayanlar ve erkekler için başka rehberler yayımladıklarını ve bu sayede ilgili partnerlerin tecrübelerine ve vücutlarına uygun özel tavsiyeler olduğunu belirtiyor.
Skorokhod, projenin fiziksellikten daha çok ruhsal yanlara odaklandığını söylüyor:
“Bu, cinsellikle birlikte, münasebetlerde samimiyet açısından kendinizi nasıl kabul edebileceğiniz ve nasıl sevebileceğiniz ve bu yaralanmalardan sonra kendinizle ve partnerinizle nasıl bir münasebet kurabileceğiniz le ilgili.”
Gazilerin sorularına verdikleri karşılıklara dayanarak araştırmalarında kimi boşluklar olduğunu söyleyen Skorokhod, LGBTİ+ toplumuna ulaşmakta da zorlandıklarını lisana getiriyor.
Cinsellik konusundaki lisanın de değerli olduğunu vurguluyor Kostyna.
“Kesinlikle dramatik bir lisan olmamalı. ‘Engelleri aşmakla’ ilgili de değil. Bu spor için tahminen uygun olabilir, lakin cinsellik öbür bir şey.”
Gazilerin istemedikleri sürece cinsel bağlantıya girmek zorunda olmadıklarını ve cinselliğin başlangıçta sıkıntı yahut sancılı olabileceğini bilmelerinin değerli olduğunu belirtiyor.
Hlib katıldığı projeden olumlu bir halde bahsediyor. Yaralanmasının akabinde bir kız arkadaşı oldu mu diye sorulduğunda gülüyor.
“Esir alındıktan ve hastaneden döndükten sonra bir kız arkadaşım oldu. Projeyle ilgili anketleri doldururken bir tane daha. Ve artık bir partnerim var” diyor. “Birini atlamış olabilirim.” Geçen sene tanıştığı her insan için minnettar olduğunu söylüyor. “Geçen sene içinde çıktığım her partner, özgüvenimi kazanmamda kıymetliydi. Bunun için çok minnettarım.”