Sermaye Piyasası Konseyi (SPK) tarafından şirketlerin halka arz olmasının adeta önü açıldı.
Bununla birlikte son vakitlerde halka arzlarla birlikte borsada yatırımcı sayısı kıymetli ölçüde artış kaydetti.
Yatırımcı sayısında rekorlar kırılırken, genç yatırımcıların toplam yatırımcılar içerisindeki oranı 25,65 düzeyine çıktı.
Borsa İstanbul’da genç yatırımcı sayısı 2023 Ağustos’ta geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 288 artışla 1 milyon 599 bin 635 bireye ulaştı.
FİYATLAMALAR YANLIŞ YAPILIYOR
Peki halka arzlarda yurttaşı bekleyen tehlikeler nedir? Ünlü ekonomist Şenol Babuşcu, halka arz trendini kaleme aldı.
Babuşcu, pay senetlerinin ya birinci halka arz fiyatlamaları yanlış yapıldığını ya da halka arz sonrasında fiyatların belirli kesitler tarafından yapay olarak yükseltidiğini tabir etti. Ünlü ekonomist, her ikisininde gerçekte birbirinden makûs ve SPK tarafından araştırılması gereken bir durum olduğunu belirtti.
Şenol Babuşcu’nun 10Haber’de yer alan “Halka arzda dünya ne diyor, biz ne yapıyoruz?” başlıklı yazısını ilgili kısımları şöyle:
“Son devirde Borsa İstanbul’da pay senedi yatırımları ülkemizde geniş halk kısımları tarafından kullanılan moda bir yatırım aracı haline geldi. Bilhassa yeni halka arz edilen şirketlerin pay senetleri her ne hikmetse süreç görmeye başladıktan sonra bir mühlet daima tavan yapıyor. Bu olumlu bir durum üzere görünmekle birlikte gerçekte ortada bir aykırılık olduğunu gösteriyor.
“SPK TARAFINDAN ARAŞTIRILMALI”
Bu pay senetlerinin ya birinci halka arz fiyatlamaları yanlış yapılıyor ya da halka arz sonrasında fiyatlar muhakkak kısımlar tarafından yapay olarak yükseltiliyor. Her ikisi de gerçekte birbirinden makûs ve SPK tarafından araştırılması gereken bir durum. Lakin SPK’nın her başvurana halka arz müsaadesi verdiği ve muhtemelen “Aman piyasayı bilakis döndürüp aslında her yerde ziyan etmekte olan yatırımcının bir de burada ziyan etmesine yol açıp başımızı ağrıtacak hareketler yapmayalım” gibisi bir niyet bunu engelliyor.
Ülkemizde şirketlerin halka arzı ne maksatla yaptığı çok net değil. Yatırımcılar da uzun vadeden daha çok kısa vadede kar sağlayıp köşeyi dönmeyi hedefliyor. Gerçekten yerli yatırımcının 27 gün düzeyinde elde tutma mühleti ile sermaye piyasaların muhtaçlığı olan uzun vadeli finansman ilgini örtüştürmek imkansız.
“FİYATINI İSTEDİĞİ ÜZERE OLUŞTURUYOR”
Ayrıca pay senedi piyasasının gereğince derin olmaması nedeniyle, yüksek fiyatlarda belli pay senedinde durum alan birtakım yatırımcıların o pay senedinin fiyatını istediği üzere oluşturduğu tarafında vakit zaman tenkitler yapılıyor. 2021 yıl sonunda yerli yatırımcı sayısı 2,3 milyon yatırımcı iken 1,5 yılda net 2,1 milyon yatırımcı Borsaya girdi ve Haziran 2023’de bu sayı 4,4 milyon yatırımcı oldu. Yerli yatırımcının %99,8’inin ferdî olduğu dikkate alındığında önümüzdeki devirde mağduriyet felaketi yaşanmaması için SPK gerek halka açılmada müsaade verme sürecinde gerekse nezaret ve kontrol faaliyetlerinde daha hassas ve faal olmalı.”
