Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) ‘ihmal edilmiş tropikal hastalık’ olarak tanımladığı uyuz hastalığının görülme oranında artış yaşandı. Hastalığın tedavisi hakkında açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Aslan Yürekli, “Temiz olsanız dahi uyuz hastası bir bireyle temas ediyorsanız, hastalık size de bulaşır. Şahısla tokalaşmanız ya da yan yana oturmanız üzere durumlarda uyuz hastalığının çabucak bulaşması mümkün değil. Bulaşabilmesi için havlu üzere ferdî eşyaların kullanılmış olması ya da deri temasında bulunulmuş olması gerekiyor. Uyuz hastasıyla çok yakın bir deri teması kurmamak hatta veba görmüş üzere çabucak uzaklaşmamız gerekiyor” dedi.
Doç. Dr. Yürekli, bu süreçte insan bedeninde parazite karşı alerji geliştiğini ve bu tepkinin kendini bilhassa gece ve sıcak havada artan, dayanılmaz bir kaşıntı biçiminde gösterdiğini tabir etti. Doç. Dr. Yürekli, parazit bedenden temizlenmediği sürece alerjik tepkilerin katlanarak artıp, hastanın bedeninin kaşınmaya bağlı yara izleri ile dolduğunu aktardı. Hastalığın son yıllarda Dünya Sıhhat Örgütü’nün ‘ihmal edilmiş tropikal hastalık’ olarak tanımladığını ve olay sayılarında artış yaşanan uyuz hastalığının hala varlığını sürdürdüğünü belirten Doç. Dr. Yürekli, tedavideki son gelişmeleri anlattı.
Doç. Dr. Yürekli, uyuz hastalığının sürme ilaç ve kremlerle yapılan tedavisinde yaşanan zorluklara rağmen, Dünya Sıhhat Örgütü listesinde yer alan ‘ivermektin’ etken unsurlu oral tabletin tedaviyi epeyce kolay bir hale getirdiğini ve paraziti içeriden öldürerek faal bir sonuç sunduğunu lisana getirdi.
‘TEDAVİDE PARAZİT ÖLDÜRMEYİ HEDEFLİYORUZ’
Uyuz hastalığında kolay bir tedavi sürecinin başladığını belirten Doç. Dr. Yürekli, “Uyuz hastalığı aslında toplu iğne başından daha küçük bir parazitin sebep olduğu kaşıntılı bir hastalıktır. Hastalar bilhassa gece sıcakta artan kaşıntılardan çok muzdaripler. Bu parazitin ismi ‘Sarcoptes scabiei var hominis’ karışık bir ismi var üzere gözükse de mikroskop manzarasına baktığımızda elleri, ayakları, ağzı ve uzuvları olan küçük bir parazitten bahsediyoruz. Neredeyse bir keneyi andırıyor. Bu parazit insan bedenine yerleştikten sonra çabucak tünel kazmaya başlıyor. Oraya bir yuva inşa etmeye çalışıyor. Yuvasını inşa ediyor, yumurtalarını bırakıyor, çoğalıyor ve tedavi edilmedikçe sayısı artıyor. Hastada dayanılmaz bir kaşıntıya sebep oluyor. Bizler bu tünelleri görerek tanıyı koyuyoruz. Gayemiz hastada bu tünelleri yok etmek oluyor” dedi.
‘BİR KİŞİ UYUZSA BÜTÜN AİLENİN TEDAVİ OLMASI GEREKİYOR’
Tedavide hasta ve hasta yakını ahenginin çok kıymetli olduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Yürekli, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Basit bir tedavisi var, tedavide hasta ve hasta yakını ahengi çok kıymetli. Konutta bir kişi uyuzsa bütün ailenin tedavi olması gerekiyor. Uyuz bir kişi diğerine bulaştırdığında o kişinin kaşınmaya başlaması için 3 haftanın geçmesi gerekiyor. Hiçbir bulgu vermeden ömrüne devam etmeye başlıyor. Aile üyelerinin hepsinin birlikte tedaviye başlaması gerekiyor.”
‘GÜVENLİK PROFİLİNİN YÜKSEK OLDUĞUNU BİLİYORUZ’
Tedavide kullanılan oral tabletin hem tabip hem de hastalar açısından kolaylık sağladığına değinen Doç. Dr. Yürekli, “Tedavide bir yeniliğimiz var. Uyuz hastalığının tedavisinde kullanılan oral tablet, Türkiye’de birinci sefer kullanıma sunuldu. Tedavide parazit öldürmeyi hedefliyoruz. Bunu ilaçlarla yapıyoruz, parazitin üzerine ilaçları sürüyoruz ve uzun mühlet bedende kalmasını sağlıyoruz. Oral tableti hastaya veriyoruz ve tabletin paraziti bulmasını bekliyoruz. Bu hem hasta hem de bizler açısından hayli kolaylık sağlayan bir tedavi süreci oldu. Tablet aslında yıllardır tanıdığımız, parazitleri öldüren bir tablet. Bakanlığın çabasıyla ülkemize ise son bir yılda giriş yaptı. Güvenlik profilinin yüksek olduğunu biliyoruz” diye konuştu.
‘HASTALIKTA ARTIŞ GÖZLENDİ’
Uyuz hastalığında artış yaşandığını söyleyen Doç. Dr. Yürekli, “Temiz olsanız dahi uyuz hastası bir şahısla temas ediyorsanız, size uyuz bulaşır. Bireyle tokalaşmanız ya da yan yana oturmanız üzere durumlarda uyuz hastalığının çabucak bulaşması mümkün değil. Bulaşabilmesi için havlu üzere ferdî eşyaların kullanılmış olması ya da cilt temasında bulunulmuş olması gerekiyor. Uyuz hastasıyla çok yakın bir deri teması kurmamak hatta veba görmüş üzere çabucak uzaklaşmamız gerekiyor. Uyuz bilhassa 2018 yılının son çeyreğinden sonra tüm dünyada artış gösterdi. En sık rastlanılan sebebi hastalığın kendi tabiatı. Hastalık tabiatı gereği muhakkak periyotlarda salgına neden olmayı seçen bir hastalık. Şu an hadise sayının sık görüldüğü bir devri yaşıyoruz. Elbette bu hadise sayısı daha da azalacaktır. Uyuz hastalığında 2018’in son çeyreğinde bir evvelki yıla nazaran yüzde 50 oranında artış oldu. Şu an oral tabletin kullanıma girmesiyle bu artışı kırmış bulunuyoruz ancak hala daha polikliniklerimizde hayli fazla sayıda uyuz hastası görebiliyoruz” tabirlerini kullandı.
