3 milyon 527 bin 466 aday hafta sonu YKS’ye girecek. Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Selen Demirtaş Zorbaz, imtihan derdinin adayları etkileyen bir durum olduğunu söyledi.
Zorbaz, imtihan tasasına karşı ilaç üzere bir tahlil öneremediklerini belirterek, “Sınav derdinin çok boyutlu bir yapısı var; fizikî, duyusal ve davranışsal. Aslında gençlerin birinci yapacakları şey, bunun fizikî kısmını denetim etmeye çalışmak, bu da genelde nefes idmanlarıyla oluyor. Dert anında hissettiğimiz sıcak basmasını, kalbimizin süratli çarpmasını ya da bu nefes alışverişlerimizi denetim etmeyi öğrenmeleri gerekiyor. İmtihan derdinin öteki bir boyutu, bilişsel. İmtihan anında o kitapçığı gördüğünde terlemeyle birlikte, ‘ben bunu yapamayacağım, olmayacak, geçemeyeceğim, 1 senem daha heba olacak’ üzere fikirler akıllarına gelmeye başlıyor. Bunu durdurmaları çok değerli. Orada bu niyet akışını durduracak teknikler yapmaları, ‘bir dakika, şimdi bakmadım soruya, birinci soru sıkıntı olabilir; lakin bir sonrakini tahminen yapabilirim’ deyip, o sırada nefes alışverişlerini denetim edebilirlerse aslında bu süreçte kıymetli bir adım atmış olacaklar” dedi.
Bazı öğrencilerin imtihan devirlerinde odaklarını arttırmak yahut daha yeterli ders çalışabilmek için dikkat arttırıcı ilaçlar aldığını söyleyen Zorbaz, bu ilaçların kesinlikle uzman denetiminde alınması gerektiğini söyledi.
“İLACIN BERBAT SONUÇLARI OLABİLİR”
Zorbaz, bu cins ilaçların bağımlılığa yol açabileceğine işaret ederek, “Uzman denetiminde almazsa diğer bir rahatsızlığı varsa, kullandığı diğer bir ilaç varsa bununla etkileşime geçebilir. O noktada fizyolojik birtakım ziyanlar verebilir. Kendi başına nazaran aldığında dozunu ayarlayamayabilir ve fazla uyarıcı almış olabilir. Uyuşukluğa yol açar ya da çok hareketliliğe yol açabilir aldığı ilaca nazaran. Çocuklar önemli bir gerilim ve baskı altında oldukları için ve bu imtihana çok fazla mana yükledikleri için ‘kazanmak zorundayım’ formunda, bütün bedelini bu imtihana atfettikleri için, en kolay yoldan daha uygun performans gösteririmin peşine düşüyorlar. Bu noktada ilaçlar onların kurtarıcısı oluyor. Zira çok emek harcamadan ‘ilaç alayım ki muvaffakiyetim, performansım artsın’ üzere düşünebiliyorlar. Onlar için kolay bir tahlil. Onun dışında akranlar ortası özendirme alışılmış ki. ‘Ben aldım, çok uygun geldi, sen de al’ formunda akran özendirmesi var. Dikkat etmek gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“ÖNCEDEN GİTMELERİNİ ÖNERİYORUZ”
Zorbaz, ÖSYM’nin sarsıntı bölgesindeki adaylara istekleri dahilinde öteki vilayetlerde imtihana girme hakkı tanıdığını, bu öğrencilerin tahminen de daha evvel hiç bulunmadıkları kentlerde imtihana gireceklerine dikkat çekerek, “Belirsizlik telaş yaratır. Hasebiyle bu çocukların olabildiğince denetimli ve az belirsizlik olan ortamlarda imtihana girmeleri lazım. Bunun için evvelden gitmelerini öneriyoruz. İmtihan günü, imtihan sabahı koştur koştur o imtihana gitmek yerine şayet imkanları varsa bir gün evvelden o kente gitmek, imtihan yerine bakmak, okula gitmek, kaldıkları yerden okula hangi yoldan gidecekler, kaç dakika sürüyor bunların bir provasını yapmak. Bunlar daima meçhullüğü giderecek şeyler. Tanımadığımız bir ortama girdiğimizde beynimiz bir alarm pozisyonuna geçer; tehlike var mı yok mu. Çocukların o ortama alışması lazım ki öncelikle bu beyni sakinleştirsinler. Hasebiyle evvelce gitmeyi öneriyorum” dedi.
