Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mine Adaş, “Türkiye’nin obezite karnesi çok parlak değil, yaklaşık 20 milyonu geçen sayıda obez birey yaşamakta, ülke olarak önemli manada hareket planına geçmemiz gerektiğini gösteriyor. Gayret hakikaten güç, inanılmaz bir artışla karşı karşıyayız. 2035 verisine baktığınızda sayı yüzde 55, kıpkırmızı, Türkiye alarm düzeyi, bu çok dramatik bir sayı. Daima moda diyetler var, değerli olan porsiyonları azaltmak, istikrarlı ve sistemli beslenmek” dedi.
Son yıllarda dünyada ve Türkiye’de obezite gitgide artan bir sorun olarak öne çıkarken uzmanlar her fırsatta uyarıyor. Türkiye’nin obezite karnesinin makûs olduğu belirtilirken çocukluk çağından itibaren istikrarlı beslenme ve hareketliliğin sağlanmasının yanı sıra obeziteye karşı şuur oluşturulmasının değerine dikkat çekiliyor. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Derneği (TEMD) İdare Heyeti Üyesi, Prof. Dr. Mine Adaş da Dünya Obezite Federasyonu’nun bu yıl yayınladığı Dünya Obezite Atlası’ndaki Türkiye ile ilgili dikkat alımlı tespitleri yorumlarken kıymetli ikazlarda bulundu.
“EYLEM PLANINA GEÇMEMİZ GEREKİYOR”
Obezitenin estetik bir sorun olarak değil birçok sorunu de beraberinde getirebilen bir hastalık olduğunun bilinmesi gerektiğini aktaran Prof. Dr. Mine Adaş, “Obezite son periyotların en kıymetli sıhhat meselelerinden biri yalnızca ülkemiz için değil tüm dünya için önemli bir halk sıhhati sorunu olarak karşımızda durmakta. Yeni yayınlanan bilgiler var, Dünya Sıhhat Örgütü’nden, ülkemizden ve çok yeni 2023 yılında Dünya Obezite Federasyonu bir obezite atlası yayınladı” dedi ve devam etti:
“Baktığınızda Türkiye’nin obezite karnesi aslında çok parlak değil, biz ülke olarak da değerlendirildiğimiz, Avrupa Bölgesi içinde obezite oranı en yüksek ülke olarak gözükmekteyiz. Türkiye’de yaklaşık 20 milyonu geçen sayıda obez birey yaşamakta. Obeziteyi bayanlarda daha sık görüyoruz. Obezitenin artmasındaki en değerli sorunlardan bir tanesi de çocukluk çağındaki obezitenin artması ve oradan gelen yük erişkin periyodunda, erişkin obezitesinin artması olarak da karşımıza çıkmakta. 2023’teki obezite atlasına baktığımızda 2035 yılına projeksiyonlar yapılmış maalesef bayanlarda 1 numara olacağımızı gösteriyor. Erkeklerde bu 5’nci sırada gözüküyor. Çocukluk çağı obezitesine baktığımızda da Macaristan’dan sonra yeniden 2’nci sırada gözleniyor. Bizim ülke olarak önemli manada aksiyon planına geçmemiz gerektiğini gösteriyor.”
ESTETİK SORUNU DEĞİL HALK SIHHATİ PROBLEMİ
Obezitenin ekseriyetle estetik bir sorun olarak pahalandığını söyleyen Adaş, obezitenin çok önemli bir halk sıhhati sorunu olduğunu belirterek şu sözleri kullandı:
“Obezite sıhhat ekonomileri için de önemli bir yük oluşturuyor, neden; beraberinde bulunduğu pek çok hastalık var. Hipertansiyon, diyabet, kardiyovasküler sistem hastalıkları, eklem, safra kesesi hastalıkları, depresyon, pek çok şeyi bir ortada bulunduruyor. Günümüzde konuşulan şöyle de bir bahis var; obezitenin bu uğraşta nitekim bir hastalık olarak algılanabilmesi için, obezite terminolojisinde, isimlendirilmesinde yeni bir isimlendirilmeye mi gidilsin diye tartışılıyor. Baş harfleri İngilizce olarak ABCD (Yağ Dokusu Temelli Kronik Hastalık) diye isimlendirelim, obeziteli birey demeyelim. Burada şahısları damgalanmaktan da kaçınmak gerekiyor. Uğraşta daha faal olabilmek, sahiden bir hastalık, halk sıhhati sorunu olarak algılayabilmek için obezite ile ilgilenen bilim insanlarının önerisi.”
“İNANILMAZ BİR ARTIŞLA KARŞI KARŞIYAYIZ, TÜRKİYE SAHİDEN ALARM SEVİYESİ”
Dünya Obezite Atlası’nda yer alan bilgiler ışığında çalışmalar yapılması ve sağlıklı ömür kurallarına uygun biçimde davranışlarda bulunulması gerektiğine vurgu yapan Prof. Dr. Adaş kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2035 verisine baktığınızda yüzde 55, kıpkırmızıya da boyamışlar, Türkiye sahiden alarm düzeyi, bu çok dramatik bir sayı. Obezite ile gayret hakikaten sıkıntı, inanılmaz bir artışla karşı karşıyayız. Bazen beşerler ulaşamayacakları amaçlar koruyorlar, ’20-30 kilo vermeliyim’ diye, tekrar hastalarıma söylediğim şey; 1 kilo vermeyi hedefleyin, evvel 1 kilo sonra 2’nci, 3’üncü kiloyu verirsiniz. Ulaşılmayacak gayeler koymak insanın moralini bozuyor, demotive ediyor. En kolayı su tüketimini arttırmak, bakıyorsunuz su tüketimi yerine şeker oranı yüksek, gazlı içecekler tüketiliyor. Yemek yeme alışkanlıklarımıza dikkat etmemiz lazım.”
“OBEZİTENİN KARDEŞİ DİYABET”
Sağlık sisteminde çok önemli yük oluşturan ve pandemi diye nitelendirilen obezitenin aslında enfeksöz bir hastalık değil lakin mikrobik bir hastalık üzere salgın olduğunu belirten Adaş, açıklamalarını şöyle sonlandırdı:
“Obezitenin kardeşi diyabet. İlkokulda, ortaokulda, lisede öğrencilerin düzeyine uygun bir biçimde istikrarlı, sistemli beslenme alışkanlığı edinebilmek, kalori, besinlerin okuryazarlığı, hareketin bize katkıları, bunların getirisi ve götürüsü fakat çocukluk çağında öğretilirse iki kuşak sonra lakin biz bunun tesirini görebiliriz. Obezitede daima moda diyetler var. Her vakit bir diyet moda oluyor, daima duyuyoruz, çeşitli isimler veriliyor yahut tekdüze beslenmeler var. Yalnızca protein almak, ketojenik diyet yalnızca sıvı, her şeyden tüketmemiz gerekiyor. Burada değerli olan; porsiyonları azaltmak, istikrarlı ve tertipli beslenmek. Hastalarıma daima söylerim; canınız çok çektiğinde baklava da yiyeceksiniz. Yalnızca sıvı, yalnızca ketojenik beslenme bunlar gerçek yaklaşımlar değil, beslenme alışkanlıkları tekrar bir diyetisyen denetiminde düzenlenebilir.”
