Bir ülke bütçesinin en kıymetli ve sağlıklı gelir kaynağı olan vergiler, Türkiye’de her vakit kıymetli bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. Verginin tabana yayılamaması ve kayıtdışılık, gelir adaletsizliği de yaratan dolaylı vergilerin yüksekliği, daima çıkan afların vergiyle uyumlu mükellefleri rahatsız etmesi üzere bir dizi sorun bu tartışmanın temelini oluşturuyor. Ayrıyeten enflasyonist bir ortamda bu enflasyona bağlı vergilerdeki artış, zelzele üzere doğal afetlerin yarattığı meseleler da bu süreci etkiliyor.
Bu noktada vergilerle ilgili şimdiki durum ve yurttaşın tavrının en düzgün gözlendiği alanlardan biri ise tahsilat oranları. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı datalara nazaran yılın birinci 5 ayında bütçedeki vergi gelirleri yüzde 55.6 artışla 881.2 milyar liradan 1 trilyon 371 milyar liraya yükseldi. Lakin birebir devirde mükellefe tahakkuk ettiren vergi meblağı yüzde 64.2 artışla 2 trilyon 186 milyar lira oldu. Buna nazaran birinci 5 ayda tahsilat oranı yüzde 62.73 olarak hesaplandı. Bu oran geçen yılın tıpkı devrinde yüzde 66.19’du.
ŞIRNAK SON SIRADA
Türkiye’ye vilayet bazında bakıldığında ise Ocak-Mayıs 2023 periyodunda en yüksek tahsilatı oranı yüzde 83.54 ile Kocaeli, en düşük tahsilat oranı yüzde 12.46 ile Şırnak’ta hesaplandı. Geçen yılın tıpkı devrinde en yüksek oran yüzde 86.11 ile yeniden Kocaeli, en düşük oran ise yüzde 8.69 ile Kars’taydı. Ayrıyeten birinci 5 aylar prestijiyle tahsilat oranları İstanbul’da yüzde 73.46’dan yüzde 72.57, İzmir’de yüzde 66.14’ten yüzde 63.19, Ankara’da yüzde 54.3’ten yüzde 44.33’e geriledi.
Öte yandan 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen 11 vilayetteki tahsilata bakıldığında toplam tahakkuk ettirilen verginin 99.3 milyar lira, tahsilatın ise 38.9 milyar lira olduğu görülüyor. Tahsilat oranı ise yüzde 39.23 oldu. Bu oran geçen yılın tıpkı devrinde yüzde 56.36 olarak hesaplanmıştı. Ocak-Mayıs 2023 devrinde en yüksek tahsilat oranı yüzde 52.8 ile Hatay, en düşük oran yüzde 14.1 ile Kilis’te görüldü.
AF İÇİN SON GÜN
AKP iktidar tarafından 7440 sayılı Birtakım Alacakların Yine Yapılandırılması ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la uygulamaya sokulan prim, vergi, ceza borcu aflarıyla ilgili müracaat sürecinde sona gelindi. Müracaat mühleti bu akşam, birinci taksit ödeme mühleti de 31 Temmuz’da sona erecek.
