Pek çok kişinin hayat kalitesini ziyadesiyle etkileyen vertigo hastalığının çoklukla baş dönmesi olarak tanımlandığını belirten uzman Dr. Balayeva, “Vertigo, baş dönmesi ile tıpkı şey değildir. Vertigolu beşerler güya nitekim dönüyormuş yahut hareket ediyormuş yahut dünya onların etrafında dönüyormuş üzere hissederler” dedi.
Vertigonun periferik ve merkezi vertigo olmak üzere iki tipi olduğu bilgisini veren Dr. Balayeva, “Periferik vertigo, iç kulağın dengeyi denetim eden kısmındaki bir meseleden kaynaklanır. Periferik vertigonun en önemli nedenleri, âlâ huylu pozisyonel vertigo, aminoglikozit antibiyotikler, sisplatin, diüretikler yahut salisilatlar üzere iç kulak yapılarına toksik olan birtakım ilaçlar, baş yaralanmaları, vestibüler hudut iltihabı (nöronit), iç kulağın tahrişi ve şişmesi (labirentit), meniere hastalığı ve tümörden kaynaklanan vestibüler hudut üzerindeki baskıdır” diye konuştu.
Merkezi vertigonun ise beyindeki, ekseriyetle beyin sapındaki yahut beynin art kısmındaki (beyincik) bir sıkıntıdan kaynaklandığına değinen Dr. Balayeva, bunun nedenlerini de, “Kan damarı hastalığı, antikonvülzanlar, kan sulandırıcı üzere kimi ilaçlar, multipl skleroz, nöbetler (nadiren), felç, tümörler ve vestibüler migren” olarak sıraladı.
“İÇİNDE BULUNULAN ODA DÖNÜYOR HİSSİ OLUŞTURUR”
Vertigonun en karakteristik belirtisinin ‘hastanın yahut içinde bulunulan odanın hareket ettiği yahut döndüğü hissi’ olduğunun altını çizen Dr. Balayeva, bu dönme hissinin bulantı ve kusmaya neden olabileceğini lisana getirdi. Öteki belirtilerin ise, “Gözleri odaklama sorunu, baş dönmesi, bir yahut her iki kulakta işitme kaybı, istikrar kaybı (düşmelere neden olabilir), kulaklarda çınlama, bulantı ve kusma” olduğunu söyledi. Dr. Balayeva, beyindeki sorunlardan ötürü yaşanan merkezi vertigoda, “Yutma zahmeti, çift görme, göz hareketi kısıtlılığı, yüz felci, konuşma bozukluğu ve güç kaybı” görüldüğünü de kelamlarına ekledi.
“EGZERSİZLER KASLARI GÜÇLENDİREREK DÜŞMEYİ ÖNLEYEBİLİR”
Dr. Balayeva, tabip tarafından yapılan muayenede istikrar kaybı nedeniyle yürüme problemleri, göz hareketi problemleri yahut istemsiz göz hareketleri, işitme kaybı, uyum ve istikrar eksikliği, güçsüzlük üzere sıkıntıların tespit edileceğini söyledi. Kan testleri, beyin sapı işitsel uyarılmış potansiyel çalışmaları, kalorik test, elektroensefalogram (EEG), elektronistagmografi, beyin BT, lomber ponksiyon, başın MRI taraması ve beyindeki kan damarlarının MRA taraması ve yürüme (yürüyüş) testi üzere tetkiklerin istenilebileceğini anlattı. Ayrıyeten baş itme testiyle merkezi ve periferik vertigo ortasındaki farkın anlaşılabileceğini tabir etti.
Vertigoya neden olan rastgele bir beyin bozukluğunun nedeninin belirlenerek tedavi edilmesi gerektiğine dikkat çeken Dr. Balayeva, “İyi huylu vertigo semptomlarının giderilmesine yardımcı olmak için, hekiminiz size ‘Epley manevrası’ yapabilir. Bu, istikrar organını sıfırlamaya yardımcı olmak için başınızı farklı konumlara döndürmeyi içerir. Mide bulantısı ve kusma üzere periferik vertigo semptomlarını tedavi etmek için size ilaçlar reçete edilebilir. Fizik tedavi istikrar sorunlarını düzgünleştirmeye yardımcı olabilir. İstikrar hissinizi tekrar kazanmanız için size idmanlar öğretilecektir. İdmanlar ayrıyeten düşmeleri önlemeye yardımcı olmak için kaslarınızı güçlendirebilir. Birtakım durumlarda mikrovasküler dekompresyonu da içeren cerrahi önerilebilir” diye konuştu.
“BELİRTİLER ORTAYA ÇIKTIĞINDA OTURUN YAHUT UZANIN”
Dr. Balayeva, bir vertigo atağı sırasında semptomların berbatlaşmasını önlemek için alınabilecek tedbirleri şöyle sıraladı:
“Belirtiler ortaya çıktığında oturun yahut uzanın. Yavaş yavaş aktiviteye devam edin. Ani durum değişikliklerinden kaçının. Belirtiler ortaya çıktığında okumaya çalışmayın. Parlak ışıklardan kaçının. Yürüme konusunda yardıma gereksiniminiz olabilir. Belirtiler ortadan kalktıktan 1 hafta sonrasına kadar otomobil kullanmak, ağır makine kullanmak ve tırmanmak üzere tehlikeli aktivitelerden kaçının.”
Vertigonun otomobil sürmeyi, çalışmayı ve hayat şeklini etkilediğinin ve düşmelere hatta yaralanmaya yol açtığının altını çizen Dr. Balayeva, geçmeyen yahut günlük aktiviteleri engelleyen vertigosu olanların doktora başvurmasını, çift görme, peltek konuşma yahut uyum kaybı üzere belirtilerle vertigonun ortaya çıkması halinde de acil sıhhat dayanağı alınmasını tavsiye etti.
