Tesla Üst Yöneticisi (CEO) Elon Musk, yapay zekanın insanlık için bir felaket olabileceği gerekçesiyle çalışmalara orta verilmesini istedi ve kısa bir mühlet sonra da “Yapay zekanın babası” olarak isimlendirilen Geoffrey Hinton, yapay zeka alanındaki gelişmelerin “korkunç” olduğunu ve bu alanda yaptığı çalışmalardan pişmanlık duyduğunu söyledi.
Öte yandan bilim insanları, sıhhat alanında yapay zekaya başvurarak birtakım hastalıkların önlenmesinde ve tedavisi için yapay zekanın faydalı olduğu istikametinde çalışmalar sürdürüyor.
ALGORİTMALAR SAYESİDE ERKEN DOĞUM RİSKİ 31. HAFTADA TESPİT EDİLEBİLİR
ABD’nin Washington Üniversitesinden araştırmacılar, algoritmalar aracılığıyla, erken doğum riskinin hamileliğin 31. haftasında tespit edilebileceğini ortaya koydu. Bu çalışmayla erken doğum nedeniyle hayatını kaybeden milyonlarca bebek vefatının önüne geçilebileceği belirtiliyor.
Bunun yanı sıra, dünyada en fazla mevte yol açan 7’nci hastalık olduğu belirtilen alzaymırın yapay zeka ile erken teşhisinin, önlenmesi ve tedavisi için dönüm noktası olabileceği tabir ediliyor. Bu teknolojiyle alzaymırın başlangıcının yüzde 99 hakikat kestirim edilebileceği, yapılan çalışmalar ortasında yer alıyor.
İngiltere’de de bilim insanları kanseri gerçek biçimde tanımlayabilen bir yapay zeka modeli geliştirerek algoritmaların mevcut metotlardan daha tesirli ve verimli bir biçimde kanser tanımlaması yapabildiğini açıklıyor.
Yapay zeka sıhhat bölümünde, insanoğlu için kıymetli gelişmeler kaydediyor ve bu gelişmeleri yalnızca bu alanda değil, eğitim alanında da görmek mümkün. Lakin birtakım gelişmeler, uzmanlar tarafından tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Öğrenciler, OpenAI tarafından geliştirilen ve diyalog konusunda uzmanlaşmış prototip yapay zeka sohbet robotu ChatGPT’ye ödevlerini ve çalışmalarını yaptırıyor ve bu durum öğretmenlerin kabusu oluyor. Kimi okullarda ChatGPT’ye erişimin yasaklandığı belirtilse de ödevlerin öğrenciler tarafından hazırlanması, özgün bir çalışma ortaya koyması ya da sıra arkadaşından kopya çekmesi tarihin tozlu sayfalarına karışacak üzere görünüyor.
ChatGPT yalnızca öğrenciler tarafından değil, Avrupa Birliği’nin (AB) yürütme organı, AB Komitesi çalışanları tarafından da tercih ediliyor. Lakin, Komite, çalışanlarını, kritik işlerde ChatGPT üzere yapay zeka sohbet robotlarını kullanmamaları konusunda uyarıyor.
AB Kurulu Lider Yardımcısı Margrethe Vestager, yapay zekanın insanların hayat şartlarını etkileyebilecek formda ayrımcılık yapma riskine karşı önlem alınması gerektiğine dikkati çekerek, “Bir banka konut kredisi verirken yahut bir belediye toplumsal hizmet sağlarken yapay zeka kullanıyorsa, cinsiyetiniz, deri renginiz yahut posta kodunuz yüzünden ayrımcılığa uğramadığınızdan emin olmak istersiniz.” sözünü kullanıyor.
”Yapay zeka, insanları işsiz bırakacak mı?” korkusunu haklı çıkaran gelişme Wall Street’ten geldi
Uzmanlara nazaran, yapay zeka farklı sanayi alanlarını dönüştürüyor ve yeni alanlar açarak istihdam oluşturulmasını sağlıyor, kimi alanlarda da işten çıkarmalara yol açıyor. Bu işten çıkarmalar, yapay zekanın tehdit ettiği, “bankacılık, medya, sinema ve müzik” alanında görülüyor.
?ABD merkezli McKinsey & Company’nin araştırmasına nazaran, 2030’da dünya çapında 400 ile 800 milyon kişinin, yapay zeka sebebiyle işsiz kalabileceği kestirim ediliyor. Bu endişeleri haklı çıkaracak haber yakın vakitte Wall Street’ten geldi.
Belirsizliğin ekonomik faaliyetlerde baskı oluşturması nedeniyle Wall Street’te başta satın almalar ve halka arzlar üzere sermaye piyasası faaliyetleri azalırken, ABD’nin büyük bankaları, maliyetleri azaltmak için çalışanlarıyla yollarını ayırmaya başladı. Çağın gerekliliklerine ahenk sağlamaya çalışan finans kuruluşları, teknolojik gelişmelerin beraberinde getirdiği yeniliklerden ve verimlilik kazanımlarından faydalanabilmek için yapay zeka konusunda uzmanlar arıyor. Bu kuruluşlar, kıymetli alanlarda hala yönetici ve bankacıları da istihdam etmeye çalışıyor.
Sadece büyük ABD bankalarında bu yıl 11 bin çalışanın işini kaybettiği kayıtlara geçerken insan kaynakları uzmanları, yıl sonuna kadar ülkedeki büyük bankalarda işine son verilen çalışan sayısının 15 bine ulaşacağını iddia ediyor.
Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank da işlerin değerli ölçüde yavaşladığı konusunda ihtarda bulunan birinci büyük Avrupa yatırım bankası olurken, 800 kişiyi işten çıkarmayı planladığını duyurdu.
Bild gazetesinde 200 çalışan koltuğunu yapay zekaya bırakabilir
Almanya’da Axel Springer medya bünyesinde bulunan Bild gazetesinde, yapay zeka kullanımına başlanacağı ve bu nedenle 200 kişinin işten çıkarılabileceği tez edildi. Alman basınına nazaran, Bild gazetesinde çalışanlara, yapay zekanın sunduğu imkanlar münasebetiyle gazetenin editörlük kısmında işten çıkarma yapılacağının aktarıldığı lisana getirildi. Buna nazaran, Bild gazetesinin bölgesel baskılarının sayısı 18’den 12’ye düşecek.
Bu duruma olumlu pencereden bakan uzmanlar, uğraş gerektiren ve angarya işlerin yapay zeka tarafından yapılmasını insanoğlu için bir kolaylık olarak görüyor. Kimileri ise yapay zeka kullanımında şeffaflığın değerini vurgulayarak, bu teknolojinin kullanımında etik kuralların uygulanmasının gerektiğini ve yapay zekanın beşerler ortasındaki kutuplaşmayı artırmasından korktuğunu tabir ediyor.
Algoritmalar, hangi müziğin “hit” olup olmayacağına karar verebilir
Özgünlüğün ve hayal gücünün yansıtıldığı “sanat” alanında da algoritmalar yerini sağlamlaştırmaya başlıyor.
Efsanevi İngiliz rock kümesi Beatles’ın üyesi Paul McCartney, kümenin “son” müziğinin algoritmalar aracılığıyla yapıldığını açıkladı ve müzik bölümü de yapay zekadan nasibini aldı. Kümenin 1980’de hayatını kaybeden üyesi John Lennon’ın sesi yapay zeka aracılığıyla enstrümandan ayrıldı ve yeni yapılan müzikte kullanıldı.
Yapay zeka, müzik kelamı yazmak ve beste yapmanın da ötesine giderek, hangi müziğin “hit” olup olmayacağını belirlemede karar sistemi oldu. Sanatkarların günlerce, aylarca tahminen yıllarca üzerine baş yorduğu, hislerini, heyecanlarını kelamlara ve ezgilere döktüğü müziklerin, toplum tarafından beğenilip beğenilmeyeceğine de yapay zekanın karar verebileceği savunuluyor.
Bu teknolojinin toplumsal beğeni ve zevkleri kestirim etmeyi kolaylaştırabileceği belirtilse de birtakım uzmanlar, beşerler tarafından verilen yansılara ve hislere, yeniden toplum tarafından karar verilmesi gerektiğine inanıyor.
Amerikan Senaristler Birliği (WGA) 2 Mayıs’ta yapay zeka teknolojisine karşı sanatkarların çeşitli haklarının korunması hedefiyle grev başlatsa da sinema bölümünden, Marvel Stüdyoları’ndan yapay zekanın kullanımına dair haber geldi. Dijital içerik platformu Disney+’ta yayımlanan “Secret Invasion” dizisinin açılış jeneriğinde yapay zeka kullanıldı. Lakin, sinemada yapay zeka kullanımı “sanatçıların elinden iş imkanlarını aldığı” ve “etik olmadığı” gerekçesiyle sanatkarlar ve izleyiciler tarafından eleştirildi.
Fotoğraf tahliliyle siyasi görüş varsayım eden yapay zeka
Bilim kurgu ve distopik bir sineması anımsatan yapay zeka alanındaki gelişmelere, yakın vakitte bir yenisi daha eklendi.
İngiltere’deki Bilgi Komitesi Ofisi (ICO) yayımladığı “nöro data rehberi” isimli raporunda, yapay zekanın zihin okuyarak, kişinin niyetlerine erişebileceği ve çeşitli değerlendirmeler yapabileceği konusunda ihtarda bulunuyor.
Bu teknolojinin, hakikat kullanılmadığı takdirde, kişinin şahsi fikirlerine de erişebileceği konusunda uyaran bilim insanları, birebir vakitte, bilhassa işe uygunluk ve ruh sıhhati değerlendirmelerinde, bireylerin zihinsel yeterliliklerine nazaran çeşitli ayrımcılıklara maruz kalabileceğini belirtiyor.
Öte yandan kimi uzmanlar, nöroteknolojinin, kişinin ruh sıhhatini ve mesleksel açıdan işe uygunluğunu değerlendirebileceğini, gerçek kullanıldığında faydalı olabileceğini savunuyor.
Danimarka’da yapılan bir araştırmada da bireylerin siyasi görüşlerinin yapay zekadan yararlanılan fotoğraf tahliliyle yüzde 61 doğrulukla kestirim edilebildiği belirlendi. Algoritmaların, insan davranışlarını taklit ederek öğrenme kapasitesine sahip olduğu ve “derin öğrenme yönteminden” faydalanıldığı belirtildi.
Bireyler için güvenlik sorunu, mahremiyet tasalarına nazaran daha ağır basıyor
Zaman vakit, tereddüt etmeden tüm bilgilerini yapay zeka ile paylaşan bireylerin, birtakım durumlarda kabahat oranlarının azalması yahut kamu güvenliğinin sağlamlaştırılması için mahremiyet telaşlarından taviz verdiği görülüyor.
Buna, yakın vakitte bir örnek Fransa Senatosundan geldi. Senato, kamusal alanlarda yapay zeka teknolojisiyle yüz tanıma üzerinden kişinin kimlik bilgilerine ulaşma imkanı sağlayan tasarıyı onayladı.
İnsan hakları savunucuları tarafından ferdi özgürlükleri ihlal ettiği gerekçesiyle eleştirilen tasarı, yapay zeka teknolojisinden yararlanarak şahısları simalarından tanıma ve kimlik bilgilerini elde etme imkanı sağlıyor. Yasalaşması halinde kelam konusu teknolojinin ülkede bilhassa, cinsiyet ve etnik kökene dayalı ayrımcılık için kullanılmasından tasa duyuluyor.
