Getty Images Aralarında OpenAI ve Google Deepmind’ın en üst seviye yöneticilerinin de bulunduğu birtakım uzmanlar, yapay zekanın (AI) insanlığın yok olmasına yol açabileceği uyarısınde bulundu. Pekala, makineler nasıl insanlardan üstünlüğü ele alabilir?
Sorulara cevap vermek, istendiğinde metin, hatta kod oluşturmak AI kullanan sohbet robotu ChatGPT, Kasım 2022’de ortaya çıkmasından bu yana, tarihteki en süratli büyüyen internet uygulaması oldu. Yalnızca iki ay içinde 100 milyon faal kullanıcıya ulaştı.
Teknoloji müşahede şirketi Sensor Town’a nazaran, Instagram’ın bu kullanıcı sayısına ulaşması 2,5 yıl sürmüştü.
Reuters ChatGPT’nin ortaya çıkmasıyla birlikte, AI güvenliğiyle ilgili ateşli bir tartışma başladı. Microsoft’un mali dayanağıyla Open AI şirketi tarafından geliştirilen ChatGPT, yapay zekanın insanlığın geleceğine tesirleri konusunda ağır bir spekülasyon başlattı.
AI Güvenliği Merkezi’nin internet siteside yayımlanan ve “AI’den kaynaklanan yok olma riskini azaltmak, pandemiler ve nükleer savaş üzere büyük risklerle birlikte, global bir öncelik olmalı” açıklamasına onlarca uzman dayanak verdi.
Ama birtakım uzmanlar da, kaygıların abartıldığını söylüyor.
Getty Images İnsanları taklit etmek
ChatGPT, DALL-E, Bard ve AlphaCode üzere yapay zeka uygulamalarının ürettiği, denemeler, şiirler, espriler, bilgisayar kodları, metinler, diyagramlar, fotoğraflar, sanat yapıtları insan eliyle yapılanlardan farksız olabiliyor.
Bu uygulamaları öğrenciler ödevlerini yapmak, siyasetçiler konuşma metinlerini yazmak için kullanıyor. Bu siyasetçilerden sonuncusu, Demokrat Parti’den ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Jake Auchincloss oldu.
Teknoloji devi IBM, AI tarafından yapılabilecek işlerde misyonlu 7 bin 800 kişinin yerine eleman alınmayacağını duyurdu.
Getty Images AI ilerledikçe, insanların yaptığı işleri devralma kabiliyeti de artıyor. Tüm bu değişiklikler size fazla geldiyse, kendinizi şunlara hazırlayın:
AI’nin yalnızca birinci basamağındayız ve kimi bilim insanlarının insanoğlunun varlığını tehdit edebileceğinden korktuğu iki kademe daha yolda.
İşte AI’nin üç etabı.
1. Dar Yapay Zeka (ANI)
Dar IA olarak da bilinen Dar Yapay Zeka (ANI), tek bir vazifeye odaklanıyor ve belli vazifeleri yerine getiriyor.
Genelde internetten çok fazla bilgi öğreniyor, lakin yalnızca programlandığı muhakkak bir alanda.
Buna bir örnek satranç programları. Dünya şampiyonunu yenebiliyorlar fakat diğer bir misyon yerine getiremiyorlar.
Getty Images Dar Yapay Zeka, insanları yenebiliyor ancak yalnızca muhakkak bir alanda. Akıllı telefonlar bu teknolojiyi kullanan uygulamalarla dolu. GPS haritalarından, sizin stilinizi bilen ve tavsiyelerde bulunan müzik ve görüntü programlarına kadar.
Sürücüsüz araçlar ve ChatGPT üzere daha karmaşık sistemler de Dar Yapay Zeka’nın farklı formları. Belirlenmiş bir dizi rolün dışında faaliyet gösteremiyorlar, yani kendi kendilerine karar alamıyorlar.
Ancak birtakım uzmanlar, ChatGPT ve AutoGPT üzere otomatikman öğrenmeye programlı sistemlerin bir sonraki gelişme basamağına geçebileceğine inanıyor.
Getty Images 2. Yapay Genel Zeka (AGI)
Yapay Genel Zeka’ya, bir makinenin bir insanın yapabileceği her entellektüel misyonu yerine getirmesiyle ulaşılacak.
Getty Images Yapay Genel Zeka, bir makinenin bir beşerle tıpkı entellektüel kapasiteye sahip olduğu nokta. “Güçlü AI” diye de biliniyor.
‘6 ay orta verilsin’ çağrısı
Mart 2023’te, 1000’den fazla teknoloji uzmanı, “tüm AI laboratuvarlarına, ChatGPT’nin en son versiyonu GPT- 4’ten güçlü tüm sistemlerde AI’nin eğitimine derhal 6 ay orta verilmesi” daveti yaptı.
Apple’ın kurucularından Steve Wozniak, Tesla ve Space X’in sahibi Elon Musk’ın a ortalarında bulunduğu öteki teknoloji uzmanları, “İnsanlarla rekabet edebilecek AI sistemleri, topluma ve insanlığa karşı çok büyük riskler oluşturuyor” diye yazdı.
Elon Musk, firmanın önder takımıyla sorun yaşayıp, istifa etmesinden evvel Open AI’ın kurucularından biriydi.
Getty Images Tesla ve SpaceX kurucusu ve Twitter’ın sahibi Elon Musk resigned ChatGPT’nin ana şirketi OpenAI’ın idare şurasından istifa etti. Kâr emeli gütmeyen kuruluş Hayatın Geleceği Enstitüsü tarafından yayımlanan mektupta uzmanlar, “şirketler projelerini hemen durdurmazsa, hükümetlerin devreye girmesini ve bir moratoryum ilan etmesi gerektiğini”, böylelikle güvenlik tedbirlerinin tasarlanıp, uygulanabileceğini söyledi.
‘Zeki olduğu kadar aptal da’
Oxford Üniversitesi’ndeki AI’de Etik Enstitüsü’nen Carissa Veliz de bu mektupa imza attı. Lakin daha sonra AI Güvenliği Merkezi’nin insanlığın yok olmasından kelam eden açıklamasının çok ileri gittiğini ve bu yüzden imzalamamaya karar verdiğini belirtti.
Carissa Veliz BBC’ye yaptığı açıklamada “Şu anda inşa ettiğimiz AI çeşidi zeki olduğu kadar aptal da. ChatGPT ya da başkalarını deneyenler, çok çok değerli eksikleri olduğunu görecektir” dedi.
Veliz ayrıyeten AI’nin dev oranlarda dezenformasyon üretebileceğinden telaş duyduğunu belirtti ve “2024’teki Amerikan başkanlık seçimleri yaklaşırke ve Twitter ve başkaları AI etiği ve güvenlik gruplarını işten atarken, ben bundan daha çok kaygılıyım” diye konuştu.
Getty Images Elon Musk’ın satın almasından bu yana, Twitter dezenformasyonla çaba eden takımlar de dahil, çok sayıda kişiyi işten attı. ABD idaresi potansiyel tehditleri kabul ediyor.
Beyaz Saray’dan 4 Mayıs’ta yapılan yazılı açıklamada “AI günümüzün en güçlü teknolojisi, fakat sunduğu fırsatları kullanmak için, öncelikle risklerini azaltmalıyız” denildi.
Open AI’ın CEO’su Sam Altman, Kongre’de söz verip, ChatGPT hakkındaki soruları yanıtladı.
Getty Images Open AI’ın CEO’su ve ChatGPT’nin yaratıcısı Sam Altman, Kongre’deki tabirinde AI’ı hükümetin denetlemesi ve kural koymasına takviye verdi. Altman Senato’daki tabirinde AI “giderek güçlendiği için, sanayinin hükümet tarafından kurallara bağlanmasının değerli olduğunu” söyledi.
Yaşamın Geleceği Enstitüsü’nde kamu siyaseti araştırmacısı Carlos Ignacio Gutierrez, BBC’y yaptığı açıklamada, AI’nin ortaya çıkarttığı en büyük zorluğun, nasıl kurallar konulacağına karar verecek, örneğin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) üzere bir uzmanlar kurumu bulunmaması olduğunu” söyledi.
Bu da bizi, AI’nin üçüncü ve son basamağına getiriyor.
3. Üstün Yapay Zeka (ASI)
Teoriye nazaran ikinci etaba (AGI) ulaştığımızda, son basamağa “Süper Yapay Zeka’ya” (ASI) atlayacağız. Bu da yapay zekanın insan zekasından daha büyük olmasıyla gelecek.
Oxford Üniversitesi’nden filozof ve AI uzmanı Nick Bostrom, harika zekayı “aralarında bilimsel yaratıcılık, genel bilgelik ve toplumsal kabiliyetler de dahil neredeyse her alanda insan beynini büyük ölçüde geride bırakan” bir zeka olarak tanımlıyor.
Gutierrez de “İnsanlar mühendis, hemşire ya da avukat olmak için uzun mühlet eğitim almak zorunda. AGI’nın sorunu, bizim yapamadığımız periyotlarda bile daima kendini geliştirmesi” diye açıklıyor bu durumu.
Bilim Kurgu
Getty Images Arnold Schwarzenegger, insanların yapay zekayla çaba ettiği Terminatör üzere sinemalarda oyamıştı. Princeton Üniversitesi’nden Bilgisayar Mühendisi Arvind Narayanan, daha evvel BBC’ye yaptığı açıklamada, bilim kurguya benzeri felaket senaryolarının gerekçi olmadığını söylemişti:
“Şu andaki AI, bu risklerin gerçeğe dönüşmesini sağlayacak kabiliyetlerin çok uzağında. Sonuç olarak bu durum, AI’nin yakın vadeli zararlarından dikkatleri uzaklaştırdı.”
Getty Images 2004 imali ‘Ben, Robot’ sinemasında Will Smith teknofobik bir cinayet dedektifini canlandırmıştı. Makinelerin, bilhassa mevzu duygusal zekaya geldiğinde nitekim bir insanınki kadar geniş zekaya sahip olup olamayacağı konusunda birçok tartışma yapıldı. AGI’yi başarmaya yakın olduğumza inananları en çok kaygılandıran şeylerden biri de bu.
Getty Images Hollywood ve AI: 1968 imali ‘2001: Bir Uzay Macerası” sinemasında, uzay gemisi bilgisayarı HAL, uzay gemisinin sistemlerini denetim ediyor ve mürettebata işkince yapıyordu. Geçtiğimiz günlerde, makinelere tecrübelerinden öğrenmeyi öğretme konusundaki öncülerden “yapay zekanın babası” lakaplı Geoffrey Hinton, bir dönüm noktasına ulaşmak üzere olduğumuz uyarısı yaptı.
Reuters ‘AI’nin babası’ Geoffrey Hinton, Google’den istifa ederken tehlike uyarısı yaptı. Google’den yeni emekli olan 75 yaşındaki Hinton “Şu anda, makineler gördüğüm kadarıyla bizden daha zeki değil ancak yakında olabilirler” dedi.
Google’den ayrıldığını duyuran mektubunu New York Times gazetesine gönderen Hinton, yaptığı işten pişman olduğunu, zira “kötü aktörleri AI’yi berbat şeyler için kullanmasından korktuğunu” söyledi.
Hinton BBC’ye şu “kabus senaryosu” örneğini verdi
“Düşünün, örneğin Rusya başkanı Vladimir Putin üzere makûs bir aktör, robotlara kendi al emellerini yaratabilme kabiliyeti verdi. Makineler nihayetinde ‘Daha fazla güç lazım’ üzere bir alt emel yaratabilirler ve bu ‘varoluşsal bir tehdide’ dönüşür.”
Ancak Hinton, “daha kısa vadede” AI’nin ziyandan çok fayda sağlayacağını belirtti ve “Dolayısıyla bunları geliştirmeyi durdurmamız gerektiğini düşünmüyorum” diye de ekledi.
Yok oluş ya da ölümsüzlük
İngiliz fizikçi Stephen Hawking açık bir ihtar yapmıştı.
Getty Images İngiliz fizikçi Stephen Hawking “süper akıllı AI’nin insan cinsinin sonunu beraberinde getirebileceğini” söylemişti. Ölümünden dört yıl evvel, 2014’te BBC’ye konuşan Hawking “Tam yapay zeka gelişimi, insan ırkının sonu manasına gelebilir” demişti.
Hawking, bu derecede zekaya sahip bir makinenin giderek arkadan bir oranda kendi başına çalışacağını ve kendisini tekrar tasarlayacağını belirtti.
Nanobotlar ve ölümsüzlük
AI’nin en büyük tutkunlarından biri Google’den AI araştırmacısı ve Silikon Vadisi’ndeki Singularity Üniversitesi’nin kurucularından mucit ve müellif Ray Kurzweil.
Kurzweil, insanların muhteşem akıllı AI’yi biyolojik pürüzleri geçmek için kullanacağına inanıyor.
Kurzweil, 2015’te insanların bedenlerimizin içinde çalışan ve bütün haslıkları ya da hasarları tedavi eden nanobotlar (çok küçük robotlar) sayesinde, 2030 itibariyle ölümsüzlğü yakalayacağımızı iddia etmişti.
Getty Images Nanabotlar, insanları daha uzun yaşatabilir ya da ölümsüz kılabilir mi? AI idaresi
Guitérrez de en kıymetlisinin bir AI idare sistemi kurmak olduğunda hemfikir.
“Gezekendeki herkesle ilgili bu kadar çok bilgiye sahip ve alışkanlıklarını bilen (internet aramaları sayesinde) bir varlığın, fark etmediğimiz biçimlerde bizi denetim edebildiği bir gelecek düşünün” diyor.
“En berbat senaryo insan robot savaşı olmaz. En berbatı manipüle edildiğimizin farkına varmamak olur, zira gezegeni bikzden daha akıllı bir varlıkla paylaşıyoruz.”
Katkıda bulunanlar Andrew Webb ve and Chris Vallance
Getty Images 
