Yaz aylarında sıcak günlerde çocuklarda yetersiz sıvı alımının, beslenme yanılgılarının pek çok hastalığın ortaya çıkmasına ve ağır seyretmesine yer hazırlayabileceğini belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ruhan Özer şu sözleri kullandı:
“Başta kusma, ishal, sıvı kaybı ile seyreden mide-barsak enfeksiyonları olmak üzere, sıcak çarpmaları, güneş yanıkları, isilik, böcek ve sinek sokmaları, havuz ve deniz kullanımının artışı ile birlikte bu ortamlardan kaynaklı olabilecek göz, kulak, cilt, idrar yolu enfeksiyonları çocuklarda sıkça karşılaştığımız sıhhat problemleridir.”
Yaz mevsiminde çocuklarda görülebilecek hastalıkları açıklayan Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ruhan Özer “Yaz aylarında sıcak günlerde çocuklarda yetersiz sıvı alımı, beslenme yanlışların pek çok hastalığın ortaya çıkmasına ve ağır seyretmesine yer hazırlayabilir. Başta kusma, ishal, sıvı kaybı ile seyreden mide barsak enfeksiyonları olmak üzere, sıcak çarpmaları, güneş yanıkları, isilik, böcek ve sinek sokmaları, havuz ve deniz kullanımının artışı ile birlikte bu ortamlardan kaynaklı olabilecek göz, kulak, cilt, idrar yolu enfeksiyonları çocuklarda sıkça karşılaştığımız sıhhat sorunlarıdır” diye konuştu.
“İSHAL BİLHASSA YAZ AYLARINDA ARTAR”
İshalin başta gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere tüm dünyada kıymetli bir sıhhat sorunu olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Özer, “Dünyada enfeksiyonlara bağlı vefatlar ortasında ishale bağlı vefatlar birinci üç sıradadır. İshal bilhassa yaz aylarında artar. Zira patojen mikroorganizmalar sıcaklarda daha süratli çoğalır. Besinlerin tüketiciye ulaşana kadar soğuk zincir şartlarının sağlanması yaz aylarında zorlaşır. Yaz aylarında havuz ve deniz kullanımı arttığı için kontamine olmuş suların ağıza bulaşması ya da yutulması sonucu hastalık etkenleri bedene girecektir” tabirlerini kullandı.
“KİŞİSEL HİJYENE DİKKAT EDİLMELİ”
İshale karşı alınabilecek tedbirlerden bahseden Uzm. Dr. Özer, “Kişisel hijyene dikkat edilmeli ve eller sık sık yıkanmalıdır. Tırnakların kısa olması ellerle bulaşabilecek hastalıkların sıklığını azaltacaktır. Musluk suları tüketilmemelidir. Bebek 18 aylık olana kadar içme suları kaynatılarak verilmelidir. Hijyenik suların gereğince tüketilmesi, ishal ve kusma ile kaybedilen sıvının yerine konması çok kıymetlidir.
Yenidoğan bir bebekte beden tartısının yüzde 75’i sudan oluşmaktadır. Bu oran çocuklarda yüzde 70, yetişkinlerde ise yüzde 60’tır. Bu yapısal değişim çocukları ve bebekleri erişkinlere nazaran su kaybına karşı daha hassas kılmaktadır. Her sulu kakaya karşılık bebeklerde 1 çay bardağı, çocuklarda bir su bardağı su içirilmesi sıvı kaybını önleyecektir. Çiğ sebzelerle hazırlanmış salata ve meyvelerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Meyve ve salata gereçlerini bol su ile yıkamak ve sirkeli suda bekletmek alacağımız tedbirler ortasındadır. Pastörize edilmemiş süt ve süt eserleri tüketilmemelidir. Dondurma, pasta, tatlılar soğuk zincire uyulmadığı takdirde en çabuk bozulabilecek besinlerin başında gelir. Meskende hazırlananlar ve inançlı yerlerden alınanlar tercih edilmelidir” ikazlarında bulundu.
“İSHAL 24 SAATTEN UZUN SÜRÜYORSA, HASTANEYE BAŞVURULMALI”
Hangi durumlara doktora danışılması gerektiğini lisana getiren Uzm. Dr. Özer, “İshal ve kusma ile kaybedilen sıvı, kan mineral, elektrolitleri yerine konulmalı ve ishal diyeti uygulanmalıdır. Sıvı ve elektrolit dayanağı öncelikle oral yolla tercih edilmelidir. Şayet ishal 24 saatten uzun sürüyorsa, yüksek ateş yahut şiddetli sıvı kaybı mevcutsa hastaneye başvurulmalıdır” dedi.
“ÇOCUKLAR İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNA DAHA YATKIN”
İdrar yolu enfeksiyonunun çocuklarda neden daha fazla görüldüğüne değinen Uzm. Dr. Özer, “Anatomik yapılarından ötürü kız çocukları idrar yolu enfeksiyonuna daha yatkındırlar. Anüs ve dış genitoüriner organlar ortası aranın yakın olması, üretranın erkek çocuklara nazaran daha kısa olması, bağırsaktaki bakterilerin idrar yoluna bulaşarak üst yanlışsız ilerlemesine taban hazırlamaktadır. Sünnet olmuş erkek çocuklarda, idrar yolu enfeksiyonu riski azalmaktadır. Bir başka sebep tuvalet eğitimini yeni almış ve bezi bırakmış bebeklerin idrar yapmaktan kaçınarak çişi tutmasıdır” sözlerini kullandı.
“BÖBREKLERİN ZİYAN GÖRMEMESİ İÇİN ERKEN TEDAVİYE BAŞLANMALI”
İdrar yolu enfeksiyonunun tedavisi hakkında bilgiler veren Uzm. Dr. Özer, “İdrar yolu enfeksiyonunun teşhisinde çocuktan idrar tetkiki ve idrar kültürü istiyoruz. Kültürde saptanan mikrobun hangi antibiyotiğe hassas olduğu antibiyogram ile saptanacaktır. Yüksek ateş, kusma, yan ağrısı üzere bulgular varsa tablo daha ciddidir ve piyelonefrit (böbrek iltihabı) düşündürür.
Böbreklerin ziyan görmemesi için kültür sonucu çıkmadan erken tedaviye başlanmalıdır. Bu hadiselerde uygun antibiyotik tedavisi ile çoklukla kısa müddette cevap alıyoruz. İdrar yolu enfeksiyonunu önlenmesi için ailelerimize birtakım hususlarda dikkat etmelerini öneriyoruz. Bebeklerde sık alt bezi değişimi ile kirli kalmamasını sağlamak, bilhassa kızlarda alt paklığını önden geriye yanlışsız yapmak değerlidir. Oyun çocukları oyuna dalıp, okul çağındaki çocuklar, okulda uzun saatler tuvalete gitmeden konuta gelebiliyorlar. İdrarın uzun müddet mesanede (idrar torbasında) kalmasıyla enfeksiyonlara taban hazırlıyorlar” diye konuştu.
“DENİZ SUYUNUN ENFEKSİYON AÇISINDAN RİSKİ HAVUZA ORANLA DAHA DÜŞÜKTÜR”
Yüzme konusunda açık denizin tercih edilmesi gerektiğini belirten Uzm. Dr. Özer, “Deniz suyunun kendini temizleme özelliği nedeni ile enfeksiyon açısından riski havuza oranla daha düşüktür. Lakin kirli, köpüklü, olağan dışı kokusu olan sularda yüzmek risk taşır. Mümkünse mavi bayraklı kıyılar tercih edilmelidir.
Soğuk denizlerde yüzme bedenin soğuk su ile ani teması yahut sudan çıkınca üşüme sonucu soğuk ürtikeri (kurdeşen) yani kaşıntılı kızarıklıklar çıkabilir. Suya evvel ayaklar sokulmalı, daha sonra yavaş yavaş bedenin suyla teması sağlanmalıdır. Deniz suyunun burun, geniz eti ve sinüzitlerde olumlu tesiri vardır. Tuz oranı yüksek deniz suyu burunda ödemi azaltır ve sinüslerin doğal yoldan direne olmasına imkan verir.
Ancak perfore otit dediğimiz kulak zarı delinmeleri olan çocuklar, kronik orta kulak iltihabı olan, kulak zarına tüp takılmış olan çocukların havuza, denize ve hatta duşa girerken bile kulaklarını sudan müdafaaları gerekir. Havuzlarda hijyenik su sağlamak için en sık başvurulan prosedür suyun klorlanmasıdır. Klor alerjen bir husus olduğu için son vakitlerde ozon ile dezenfeksiyon tercih edilmektedir. Suyla bulaşan enfeksiyonlardan korunmada en sık kullanılan yol klorlamadır. Lakin klorun olumsuz tesirleri de mevcuttur. Bu açıdan ozon ile dezenfeksiyon son vakitlerde daha çok tercih edilen bir prosedürdür. Bakımı düzgün yapılmayan havuzlarda dış kulak yolu enfeksiyonları, göz, idrar yolu enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları ortaya çıkma riski yüksektir. Klora bağlı astım ve egzema üzere alerjik cilt hastalıklarının alevlenmeleri görülebilir” sözlerini kullandı.
“BEBEKLER DİREKT OLARAK GÜNEŞE MARUZ BIRAKILMAMALI”
Yaz aylarında dikkat edilmesi gereken hususlardan birisinin, bebeğin direkt olarak güneşe maruz bırakılmaması olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Özer, “Dar, kapalı, havasız, sıcak alanlarda bebeğinizle birlikte uzun müddet kalmayın. Sıcağa karşı bebeklerin daha derisi dayanıksızdır. Pamuklu ve nefes alabilen, teri emebilen, rahat ve hafif bir kıyafetler tercih edilmelidir. Bebek arabasının dokusu sıcak havalarda direkt bebeğinizin derisine temas etmemeli, pamuk bebek battaniyeleri kullanılmalıdır. UV ışınlarından korunmada kullanılan güneş hami kremleri 6 aylıktan küçük bebeklerde önermiyoruz” dedi.
“GÜNEŞ ÇARPMASI OLUŞTUĞUNDA ÇABUCAK SIVI ÖLÇÜSÜNÜ ARTIRIN”
Güneş çarpmasından korumak için çocukların sıvı alımını desteklememiz gerektiğini kaydeden Uzm. Dr. Özer, “Sık sık su, meyve suyu ve ayran üzere sıvılar verin. Güneş çarpması oluştuğunda çabucak sıvı ölçüsünü artırın. Suya karşı isteksizlik varsa yahut kusuyorsa, çabucak bir sıhhat kuruluşuna başvurun. Çocuğunuzun güneşte çok kalmasını önleyin. İnce ve açık renkli giysiler giydirin. Yaz aylarında çocukların da çok sevdiği kavun, karpuz, kiraz, çilek, erik üzere su içeriği varlıklı mevsim meyvelerini tercih edin” diye konuştu.
