Yükseköğretim için yurtdışına gitmek isteyen genç sayısı arttıkça, uydurma içerik ve aldatıcı reklamlarla öğrenci çekmeye çalışan danışman şirketler de çoğalıyor. Yurtdışında üniversite eğitimi için araştırma yapmaya başlandığında, birtakım aracı şirketlerin ve yabancı üniversitelerin sitelerinde birinci göze çarpan cümleler, “Yurtdışında imtihansız üniversite okuma fırsatı”, “YÖK onaylı”, “Avrupa ülkelerinde geçerli mavi diploma”, “Sınav yok, puan yok, lise diploması yeterli” tabirleri oluyor.
Uluslararası Eğitim Danışmanları Derneği İdare Konseyi üyesi Aslıhan Özenç, yurtdışındaki üniversitelere talebin inanılmaz biçimde arttığına dikkat çekerek “Çünkü öğrencilerin Türkiye’deki üniversite eğitiminin kalitesine inancı azaldı. Uygun kalitede bir özel okula ödeyecekleri paranın, yurtdışında ödeyecekleri eğitim fiyatından yüksek olduğunu bildikleri için Avrupa’da, Kanada’da sıralamada birinci bine giren üniversiteleri tercih etmeye başladılar. Eğitim kalitesi ve maliyetlerin çok önemli biçimde incelendiği bir dönemdeyiz” dedi.
MAĞDURİYETLER ÇEŞİT ÇEŞİT
Bu bahisteki yanlış yönlendirmeler konusunda öğrencileri yıllardır uyardıklarını belirten Özenç, “YÖK bu gelişmeleri kendi internet sitesinden her yıl yenileyerek öğrencilere iletiyor. Fırsattan yararlanmak isteyen birtakım aracı kuruluş olduklarını tez eden kurumlar, öğrencilerin paralarını alıp yanlış tanıtımlar yapıyor. Daha sonra öğrenciler mağdur oluyor. Mağduriyet birkaç halde oluyor. Birincisi, okullar üniversite statüsünde olmayan kurumlar olabiliyor. YÖK sitesine bakılarak denklik var mı anlaşılabilir lakin bu kâfi değil. Bütün okullar listelenmiş değil. Sistemden geçen, denklik verilmiş, birinci bine giren okullar otomatik olarak listede oluyor. Ancak listede olmaması denk olmadığını göstermediği üzere olması da otomatik olarak denk olduğunu göstermiyor. Görülmemesi halinde panik olmadan YÖK’e başvurup sorulması lazım. YÖK yazılı olarak öğrenciye ‘denklik mevcut fakat diplomasıyla müracaat yapması gerektiğini’ bildirecektir” tabirlerini kullandı.
(Aslıhan Özenç)
‘BİLİNEN SİSTEME GÜVENİN’
Öğrencilerin, diploma denkliği konusuna dikkat etmeleri gerektiğini vurgulayan Özenç, şu ihtarlarda bulundu:
“Öğrenci, bir ülkenin kuralları dahilinde o ülkenin en tezli üniversitelerine gidecek bir diploma alacaksa yahut üst seviye eğitime geçebilecek ve bir diploma alabiliyorsa buna daha çok güvenmeli. Örneğin Amerika içinde kabul edilmeyen bir diploma, Türkiye için de kabul edilmeyecektir. Denetimi yalnızca YÖK’ten değil öteki üniversitelerden de yapabilirsiniz. Yani ‘Ben bu üniversiteden aldığım diploma ile sizde master, doktora yapabiliyor muyum?’ diye sormak gerek. Denenmiş, bilinen sistemlere inancın. Bir diğer tavsiye, öğrenciler direkt kayıt olmuyor, süreci aracı kuruluşla yapıyorsa ‘Bu kuruluş kaç yıldır bu işi yapıyor?’, ‘Geçmiş öğrenci referansları nedir?’, ‘YÖK’le ilgili bilgisi nedir?’ üzere hususları araştırmaları, nasıl bir teminat altında olduklarını denetim etmeleri gerekir. Lise denkliğini de bilmek lazım. Örneğin Hollanda, IB ya da AP programı alınmadıysa lise denkliğini kabul etmiyor. Öğrencinin lisenin başından itibaren bilgilenmesi gerekir.”
‘SAĞLIK KISIMLARI HER YERDE ZOR’
Öğrencilerin yurtdışındaki okullarda dikkat etmesi gereken kurallara dikkat çeken Aslıhan Özenç, “Örneğin İtalya’da tıp fakülteleri kısıtlı kontenjanla öğrenci alıyor ve bu öğrencileri imtihana tabi tutuyorsa kaliteli, dünya sıralamasında bilinen tıp fakültelerinin hepsinin bunu yapıyor” diye konuştu.
Diploma denkliği konusunda da ikazlarda bulunan Özenç, “Kolay girişli, hazır diplomalı bir tıp eğitimi hayal eden öğrenciler kendilerini kandırır. Bu öğrencilerin diploma denkliğinde sorun çıkar. Öğrenci ve velilerin, “insan sıhhati ile ilgili kısımlarda ‘gel diplomanı al’ teklifinin gerçek olmayacağını baştan bilmeleri lazım” dedi.
